geremek7

y

PRZESTĘPSTWO A ŚWIADOMOŚĆ SPOŁECZNA

^neratae współczynnik, «

hipotetyczną, są ^‘^^“„icjcdnÓrotlnym, pochodzą-zachowanych, o charaK    _w:._irYRodne natomiast

cym z różnego rodzaj..    siatystycz-

wyrlają s.ę wcwnęt^|znc|»<i|«’    y    _liczby spraw

—^ch

przestępstw.    hrabstwa Esscx z lat

_w wyrokai-li    „ zabójstwo oraz 28

I W) 1601 wysli.-pii.io 12    . | <    dotyczy 100 spraw,

Wśród 1965 wyroków

iHzeciwkowlasfiosc. stanowią    >    Hertfordshire

L 11 %• wykroczenia seksualne 2tA.

w latach 1559-1625    prz«tępstw

których wymienione poprzedn    i j'    | _]and „ drugiej

^STtxV^P™ odna£i£o «» kradzieży oraz 31 S^Xa "-ja między tymi dwiema kategoriami

wynosi 13,5 : 1.    . „wili obecnej terenem naj-

Anglia nowożytna jest w chwili bJ.

lepiej zbadanym pod względu ^    _sys

przestępczości. Istnieje tez jean    Soisv francuskich

galerników z końca XVI    przemocy fizycznej.

TmS*££ 1886 skazanych na galery za W labach 1685 —169y ^SP^0S    ,• „_hf> 4053- pozostałych

przestępstwa pospolite (na ogoną ^_testai^_tyzm) grupa

skazano za dezercję, ^ko^^traboi^_OWne” wynosiła 20% (w skazanych za „p^estępstwa gwałtowne^. ^

lym 13% za zabójstwa), podcz g y.    _zpółwyspu

slnnowili BS.r^yi“Stoi    MotS de

",    lU^przesrępstwa gwaUowne

M)

występują w tej samej proporcji co przestępstwa przeciwko własności. Proste bójki bez użycia broni stanowią przedmiot 21% ogółu wyroków. W poszczególnych wsiach proporcje między tymi dwiema grupami przestępstw są różne: w największej i stosunkowo zamożnej wsi Los Ybenes aktów przemocy dotyczyło 41% wyroków, a naruszenia własności 30%, w małej zaś wiosce San Pablo pierwsza grupa stanowiła 35%, druga — 50%. Seria dotycząca tego regionu wskazuje, że nie tylko kradzieże wykazują korelację z okresami nieurodzajów i depresji gospodarczej, ale iż rosną wówczas ilościowo także przestępstwa gwałtowne (albo też są przedmiotem bardziej systematycznej represji sądowej). Niezależnie od tego, czy prace" te zostały oparte na szerokiej dokumentacji, czy też na ograniczonym sondażu, ich rezultat jest podobny: zestawienia i serie noszą charakter partykularny, wysoce zindywidualizowany, rozproszony. Pozwoliły one mimo to na określenie zasadniczych rysów zmiennych modeli przestępczości lub też jej głównych tendencji rozwojowych w Europie nowożytnej.

Pierwszy problem—to zmiana wewnętrznych proporcji w obrazie przestępczości, a mianowicie, jak to sformułował Pierre Chaunu, przejście od przewagi aktów przemocy do przewagi kradzieży. Na podstawie sondażowego zbioru 88 procesów z Pont de 1’Arche w Normandii, przypadających na lata 1587—1646 (44 sprawy) oraz lata 1769—1789, zmiana ta zdaje się nie ulegać wątpliwości: w pierwszym okresie 20 spraw dotyczy naruszenia ciała, a 6 naruszenia własności, podczas gdy w XVIII wieku akty przemocy fizycznej są przedmiotem 8 procesów, kradzieże zaś — 16. Rozpatrując angielskie serie dokumentacyjne Lawrence Sto-ne wziął pod uwagę długookresowy trend zabójstw od XIII do XX wieku i wykazał jednoznaczną tendencję spadkową: wskaźnik zabójstw (w stosunku do liczby ludności) był w XIII wieku dwa razy wyższy niż w stuleciach XVI i XVII, a dziesięć do dwudziestu razy wyższy niż w XX wieku. Jedno z najgruntowniejszych studiów regionalnych przestępczości w XVII—XVIII wieku potwierdza ten trend: w Surrey w 1660 roku wskaźnik zabójstw wynosił 6, w 1720 roku—2, a po 1780 roku spadł do poniżej 1 (w Sussex, regionie o charakterze rolniczym, ten spadek nosił podobny charak-

li

1

51