gh2

powołanych przepisów także nie daje podstaw do uwzględnienia żądania. Wydawcą pytań było Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej, a więc organ administracji działający na podstawie upoważnienia ustawowego. Takie upoważnienie stanowił, nieobowiązujący już, art. 84 ustawy z dnia 1 lutego 1983 r. - Prawo o ruchu drogowym (jedn. tekst Dz. U . z 1992 r. Nr 11, poz 41) oraz, obowiązujące przez pewien czas także pod rządem nowej ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r., rozporządzenie Ministra Transportu z dnia 10 marca 1992 r. w sprawie uzyskiwania uprawnień do kierowania pojazdami... (tekst jedn. Dz. U. z 1996 r. Nr 134, poz. 626). Użyte w tym rozporządzeniu słowo "test" należy rozumieć jako formę sprawdzenia wiadomości osoby egzaminowanej. Sporne testy rozumiane jako zestawy pytań powstały w wykonaniu ustawowego obowiązku nałożonego na Ministerstwo Transportu. Ich opracowanie stanowiło proces twórczy, jednak 'wynik tego procesu nie uzyskuje ochrony prawnoautorskiej, gdyż nie powstał utwór w rozumieniu art. 1 prawa autorskiego, lecz dokument urzędowy wyłączony spod ochrony w myśl obowiązującego prawa autorskiego. W myśl art 5 pkt 2 ustawy z 1952 r. stanowią natomiast pisma i wzory przeznaczone przez władze do powszechnego użytku Przesądza o tym ich jednolite (powszechne) stosowanie na terenie całego kraju podczas państwowych egzaminów na prawo jazdy i kierowania ich do wszystkich egzaminatorów, a przez to i do wszystkich ubiegających się o prawo jazdy. Powódka nie może zatem powoływać się na nabycie autorskich praw wydawniczych, gdyż nie powstały one nawet dla samego twórcy opracowanych pytań zawartych w testach

We wniesionej kasacji powódka wskazała na błędną wykładnię art. 5 pkt 2 ustawy o prawie autorskim z 1952 r. oraz art. 4 pkt 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 1994 r. Ponadto w kasacji podnosi się naruszenie art. 244 § 1 i 2 k.p.c. przez przyjęcie rozszerzającej wykładni pojęcia "dokument urzędowy".

W odpowiedzi pozwana wniosła o oddalenie kasacji.

Sąd Najwyższy rozważył, co następuje

W rozpoznawanej sprawie ustalony stan faktyczny nie jest kwestionowany, a zarzuty podniesione w ramach drugiej podstawy kasacyjnej ograniczono do wskazania naruszenia art. 244 § 1 i 2 k.p.c. Pozwala to odnieść się w pierwszej kolejności do kwestii błędnej wykładni art. 5 pkt 2 ustawy o prawie autorskim z 1952 r. oraz art. 4 pkt 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych z 1994 r.

U podstaw kontrowersji pomiędzy stronami leży niewątpliwie zasadnicza kwestia, jaką jest pojęcie utworu jako każdego przejawu działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalonego w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (art. 1 ust 1 pr. aut. z 1994 r.). Dla potrzeb niniejszej sprawy nie jest jednak niezbędne dokonywanie pogłębionej analizy tego pojęcia. Jak bowiem trafnie wskazał Sąd Apelacyjny, nawet uznanie pytań składających się na testy stosowane przy egzaminach na prawo jazdy nie oznacza jeszcze, że taki utwór (dzieło autorskie) podlega ochronie przyznanej prawem autorskim.

Dla rozstrzygnięcia zagadnienia, czy powodowej Spółce służą podlegające ochronie prawa autorskie, niezbędne jest jednak uprzednie rozstrzygnięcie, przepisy której ustawy należy zastosować. Zdarzenie, z którym powódka łączy naruszenie jej praw. miało miejsce pod rządem ustawy z dnia 31 lipca 1952 r. o prawie autorskim. Rozstrzygnięcie sprawy natomiast nastąpiło już po wejściu w życie ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Powódka wskazała jako podstawę prawną roszczenia przepisy ustawy z 1994 r., a oba Sądy orzekające odniosły się do przepisów obu tych aktów prawnych. W samej kasacji także podnosi się błędną wykład nie art. 5 pkt 2 prawa autorskiego z 1952 r. oraz art. 4 pkt 2 ustawy z 1994 r. Narzuca to konieczność dokonania oceny z uwzględnieniem treści obu wskazanych przepisów

Sądy obu instancji uznały zbiór pytań testowych za pisma i wzory przeznaczone przez władze do powszechnej wiadomości (art. 5 pkt 2 pr. aut. z 1952 r). Należy podzielić zarówno samo stanowisko, jak i jego argumentację. Nieco odmiennie natomiast wypada ocena stanowiska Sądów, gdy idzie o art 4 pkt 2 pr. aut. z 1994 r.

Sąd Najwyższy podziela co do zasady stanowisko obu Sądów, zgodnie z którym podstawy wyłączenia spod ochrony prawa autorskiego pytań egzaminacyjnych na prawo jazdy należy poszukiwać w art. 4 pkt 2 pr. aut. z 1994 r. Zgodnie z treścią tego przepisu nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole. Sądy orzekające przyjęły, że sporne pytania stanowią dokument urzędowy w rozumieniu art. 244 § 1 i 2 k.p.c.

Stanowiska tego nie sposób podzielić i w tym zakresie trafnie wskazuje się w kasacji naruszenie art. 244 k.p.c. Zgodnie z treścią § 1 tego artykułu dokumentem urzędowym jest pismo sporządzone w przepisanej formie przez powołany do tego organ państwowy w zakresie jego działania Taki dokument

9