Grafomotoryka zajmuje się badaniem oraz zastosowaniem twórczości graficznej dziecka, a także, opierając się na ewolucji pierwszych pociągnięć piórem uczniów, pomaga w lepszym ich poznaniu. Jest narzędziem poznawczym, które dostarcza nauczycielowi, psychologowi szkolnemu czy psychologowi klinicznemu danych, ułatwiających im pracę. W naszym projekcie dążymy do tego, aby rozwijać edukację grafomotoryczną dzieci w wieku od trzech do sześciu lat poprzez atrakcyjne ćwiczenia o różnym stopniu trudności.
1) Punkt wyjścia
Kiedy mówimy o grafomotoryce, nie sposób nie wspomnieć o ruchu, gdyż jest podstawą aktu ruchowego.
Grafomotoryka jest częścią składową procesu koordynacji ruchowej, odnoszącej się do ćwiczeń wymagających zręczności manualnej (powiązanego z większą dokładnością ruchów i odnoszącego się przede wszystkim do koordynacji ruchów rąk z pracą oczu).
Rozwój drobnych gestów odbywa się za sprawą całej serii ćwiczeń, które wymagają precyzji, szybkości i umiejętności kontrolowania ruchów rąk i palców. Techniki, jakie zastosujemy w naszym projekcie, rozwijają całą serię zachowań niezbędnych do późniejszego wykonania gestu graficznego i tworzą podstawy do tego, aby zainicjować naukę pisania. Na osi czasu najbardziej reprezentacyjnym poprzednikiem grafomotoryki są bazgrały; rozwijają się równocześnie z rysunkiem spontanicznym lub rysunkiem z wykorzystaniem modeli i poprzedzają pismo.
2) Czym się posługujemy?
Instrument, którym piszemy jest, przedłużeniem ręki. Dziecko będzie w stanie utrzymać go pomiędzy palcami i przesunąć nim po materiale pomocniczym. Nie może on być zbyt twardy (uniemożliwiałoby to ruch ręki), ani zbyt miękki (posunięcia piórem nie byłyby zbyt precyzyjne). Na początku sugerujemy następujące instrumenty (przybory): kreda, malunek palcami, miękkie, grube kredki świecowe i bardzo grube kredki ołówkowe, aby dziecko jak najdokładniej umieściło palce. Następnie użyjemy cienkich kredek świecowych i cienkich kredek ołówkowych.
Inne pomoce (płaszczyzny do pisania) są bazą, na której dziecko będzie się opierać w trakcie ćwiczeń. Na początku powinny być duże (na przykład: szary papier na podłodze albo tablica zawieszona na ścianie), gdyż umożliwią szerokie i stabilne ruchy. Kiedy dziecko uzyska kontrolę nad ramieniem, przejdź do mniejszych pomocy (płaszczyzn).
3) Co robimy?
Pociągnięcia piórem powstają ze świadomych ruchów ręki i ramienia; zwane są gestami graficznymi.
W naszym projekcie będziemy wychodzić od prostych i łączonych zawijasów, poprzez okręgi i spirale aż do skomplikowanych pętli, celem uzyskania pierwszych liter i liczb.
4) W jaki sposób możemy lepiej pracować?
Aby sprzyjać lepszemu rozwojowi grafomotoryki, należy pamiętać, że dzieci będą siedzieć spokojnie, jeśli ich ciało będzie odpowiednio ułożone, a one same skupione; są to najlepsze warunki do zainicjowania ćwiczeń grafomotorycznych. Atmosfera będzie relaksująca, ćwiczenia krótkie, przyjemne i odpowiadające preferencjom dzieci. Ważnym elementem jest muzyka - wyraziste i szybkie rytmy do krótkich i przerywanych pociągnięć pióra' oraz wolniejsze i spokojniejsze rytmy do długich i falistych pociągnięć pióra. Wcześniej zaleca się przeprowadzenie ćwiczeń na powietrzu - piasek czy mąka ułatwią wprawianie się w kreśleniu, zanim zaczniecie z kartą zadaniową.
5) Co warto mieć na uwadze, aby dziecko mogło wykonać ćwiczenia?
Dobrą koordynację wzrokowo-ruchową. Odpowiedni rozwój pamięci wzrokowo-słuchowej.
Właściwe pochwycenie instrumentu i poprawna pozycja materiału pomocniczego (tablica, arkusz papieru). Stosowna kontrola ruchów w trakcie prób pisania.
Dobre oznaczenie punktu wyjścia (oznaczony początek pisania).
Właściwe wyczucie i ukierunkowanie (zaznaczony strzałką kierunek pisania). Dobre postrzeganie odstępów w pisaniu. Wytrwałość i skupienie podczas wykonywanych ćwiczeń.
Projekt grafomotoryki składa się z trzech zeszycików dla 3, 4 i 5-latków.
Ten przeznaczony jest dla trzylatków.
Redakcja Redaktor naczelny:
Marisa Ring Strona internetowa: www.ediba.com e-mail: przedszkole@ediba.com Koordynacja projektu wydawniczego: Adrian Bałachowski i Sergio Prymak
Skład i łamanie:
Gabriela Paskolyna Współpraca:
Anna Sałkowska, Bożena Kacprzyk, Teresa Cieślak, Maria Negrin, Gabriela Machiniewska Reklama:
Druk:
Zakłady Graficzne „Dom Słowa Polskiego", Warszawa, ul. Miedziana 11, tel.: (022) 620 02 81; fax: (022) 620 47 59 Dystrybucja:
RUCH S.A. i KOLPORTER S.A.
Wydawca:
Ediba Polska sp. z o. o. ul. Bagno 3/237 00-112 Warszawa
Wszelkie prawa zastrzeżone. Każda reprodukcja lub adaptacja całości bądź części niniejszej publikacji, niezależnie od zastosowanej techniki reprodukcji (drukarskiej, fotograficznej, komputerowej i in.), wymaga pisemnej zgody Wydawcy.
WYDRUKOWANE W POLSCE
Rok 1 - Nr 1 PAŹDZIERNIK 2007
© 2007 Grafomotoryka Wydawnictwo Ediba Ediba Polska sp. z o.o.