gramatyka egzamin (1)

gr.A imię i nazwisko

Kolokwium z gramatyki opisowej języka polskiego

1.    Przepisz w transkrypcji fonetycznej poniższy tekst, wskaż przykłady upodobnień będących efektem antycypacji i perseweracji.

Trzeba się wreszcie zabrać do porządków, powyrzucać stare kłącza z piwnicy, naprawić drzwi, zetrzeć na stole tę starą plamę od dżemu.

2.    Zapisz fonetycznie w wymowie warszawskiej i krakowsko-poznańskiej następujące wyrazy i

połączenia wyrazowe: wiatr, zrób mostek, pod miastem, koleżanka.

\

3.    Podaj sposoby realizacji samogłosek nosowych.

4.    Podaj definicje fonemu i głoski.

5.    W podanych niżej wyrazach zaznacz sylabę akcentowaną i określ typ akcentu: poszłabym, czterysta, dydaktyka, biblioteka.

6.    Podaj przykład derywatu transpozycyjnego, mutacyjnego i modyfikacyjnego z formantem paradygmatycznym.

7.    Zanalizuj budowę słowotwórczą rzeczownika marszobieg.

8.    Dokonaj analizy słowotwórczej podanych derywatów i określ kategorię słowotwórczą: zimno, pracowitość, chwalca, dokładka, schronisko, sąsiadka, narożnik.

9.    Omów stopniowanie przymiotnika: dobry.

10.    Omów budowę morfologiczną następujących form czasownikowych: czytalibyście, prosiłybyśmy, pisywałabym.

11.    Utwórz imiesłowy od następujących czasowników: czytać, przeczytać. Omów warunki ich tworzenia, wskaż wykładniki oraz icń repartycję.

12.    Odmień czasownik gotować (podaj formy czasu teraźniejszego i przeszłego w trybie oznajmujących), utwórz formy trybu rozkazującego i formy imiesłowowe. Uzasadnij ich budowę.

13.    Określ rodzaj gramatyczny następujących rzeczowników: sprzedawczyni, sieć, anglista, kocię, lekarz, pies, pień. Podaj definicję rodzaju gramatycznego określ jego funkcję i podaj kryteria wydzielania rodzaju gramatycznego rzeczownika.

14.    Odmień wyraz gniazdo i miara, wydzielając końcówki. Omów paradygmaty tych wyrazów, podaj przykłady innych wzorów odmiany, należących do tej klasy rodzajowej.

15.    Dokonaj analizy składniowej następującego wypowiedzenia złożonego:

Jeśli marzy nam się sukces, musimy być przygotowani na to, że proces dochodzenia do niego nie będzie bezbolesny, ale będzie się wiązał z wieloma wyrzeczeniami, które powinniśmy ponieść, mając na uwadze ostateczny cel.

Wydziel i ponumeruj wypowiedzenia składowe, narysuj wykres zdania, określ poszczególne wypowiedzenia składowe ze względu na typ relacji je łączących, wypisz wskaźniki zespolenia.

16.    Przedstaw strukturę poniższego zdania (nazwij części zadania i relacje między nimi):

Przez zakratowane okno było widać Kopiec Kościuszki na tle nieba, szczególnie błękitnego w owym jesiennym dniu.

Przyporządkuj wyrazy tekstowe z powyższego zdania do odpowiednich leksemów. Określ, jakie to części mowy.

17.    Podaj definicję orzeczenia, sposoby jego wyrażania i zilustruj je przykładami.