Schemat aparatu trójosiowego ściskania - klosz ciśnieniowy
Do oznaczenia należy przygotować kilka próbek tego samego gruntu w kształcie cylindrycznym, o średnicy 38mm i wysokości 76mm.
Z gruntu spoistego o naturalnej strukturze, przeznaczonego do badań, pobiera się próbki za pomocą cylindra metalowego w taki sposób aby nie naruszyć naturalnej struktury gruntu. Nadmiar gruntu należy ściąć za pomoczą noża równo z krawędziami cylindra, obie powierzchnie wyrównać i próbkę ostrożnie wypchać z cylindra za pomocą specjalnego przyrządu, w której średnica powinna być równa średnicy próbki a długość przekraczać półtora krotny wymiar długości próbki.
Następnie na dolny koniec próbki wkłada się perforowane denko, które wraz z próbką należy ustawić na trzonie podstawy aparatu i naciągnąć na trzon dolny koniec osłony gumowej. W celu dokładnego uszczelnienia próbki i zamocowania osłony na trzonie, zakłada się dwie obrączki z elastycznej gumy w taki sposób aby jedna obrączka dociskała osłoną we wgłębienie trzonu w podstawie aparatu, a druga we wgłębienie perforowanego denka.
Na górnym końcu próbki należy ustawić tłoczek i nacisnąć na niego osłonę gumową dociskając ją za pomocą dwóch obrączek gumowych, tak aby te obrączki znalazły się we wgłębieniach tłoczka.
Próbki gruntu sypkiego formuje się w cylindrze dwudzielnym, składającym się z dwóch części łączonych pierścieniami. Przed napełnieniem cylindra gruntem należy włożyć do niego osłonę gumową a następnie w dolnym końcu osłony umieścić perforowane denko, zaś górny koniec osłony zawinąć na cylinder.
Całość ustawia się denkiem na trzonie podstawy aparatu, naciąga dolny koniec osłony na trzon podstawy i przyciska osłonę do trzonu oraz denka dwoma gumowymi pierścieniami. Następnie grunt sypki lekko nawilżony wsypuje się niewielkimi porcjami do cylindra i ubija każdą porcję drewnianym stęplem aż do uzyskania zagęszczenia zbliżonego do naturalnego. Poz zapełnieniu cylindra gruntem i wyrównaniu górne powierzchni próbki równo z krawędziami cylindra należy ustawić na nie tłoczek górny i naciągnąć osłonę gumową dociskając ja do tłoczka za pomocą dwóch pierścieni gumowych tak aby te pierścienie znalazły się we wgłębieniach tłoczka. Następnie zdejmuje się pierścień łączący w jedną całość połówki cylindra i odłącza je ostrożnie od uformowanej próbki.
Oznaczanie wytrzymałości gruntu na ścinanie może być przeprowadzone:
Metodą zasadniczą, która polega na ścinaniu kilku próbek tego samego gruntu, każdej przy różnym ciśnieniu wody 03 w kloszu ciśnieniowym.
Metodą przybliżoną (szybką) która polega na tym że używa się jednej próbki którą ścina się kilkakrotnie (nie dopuszczając do większych odkształceń próbki) bez wyjęcia je z aparatu, przy coraz większym ciśnieniu oj. W tym przypadku przy pierwszym ścinaniu zostaje naruszona struktura próbki co powoduje, że przy długim ścinaniu uzyskuje się nawet mniejszy opór niż przy pierwszym, pomimo zwiększenia oj Ścinanie jednej próbki można przeprowadzić najwyżej 4 razy, gdyż większa ilość ścinań powoduje zbyt duże odkształcenia.
2