Gruszka IX 2009
Pewnego jesiennego popołudnia do odpoczywającego w łaźni Juliusza Cezara podszedł zaufany sługa i podał mu dojrzałą gruszkę. Władca zachwycony smakiem nowego owocu, postanowił własnoręcznie zająć się jego uprawą. Mimo licznych ohowiązkóiv codziennie przychodził do cesarskiego ogrodu i doglądał rozwijających się w słońcu niewielkich drzewek. Z jego polecenia gruszę zasadzono w zdobytej Anglii...
M imo że grusza znana była już w tak
Gruszki zawierają znaczne ilości cukrów, pektyny, kwasy organiczne, błonnik, dużo garbników oraz liczne sole mineralne zasobne w potas i jod.
I
W
Ir
Gruszka
.. . . mi___■__
ruszka w swojej dzikiej odmianie pochodzi z Dalekiego Wschodu. Jej udomowienie nastąpiło już w starożytnym Egipcie i w Asyrii, a także w Chinach i na Kaukazie, gdzie była szczepiona i oczkowana. Nie tylko Cezar docenił urodę i smak tych jesiennych owoców. Sam Homer wymienia je na kartach „Odysei”, opisując nieziemsko piękny, rajski ogród Alkinoosa...
uż od wieków gruszki stosowano w lecznictwie. Słynny arabski lekarz Wiccnna pisał, że sok z owoców przyspiesza gojenie się ran, leczy drogi żółciowe, hamuje biegunki i skutecznie gasi pragnienie. Pochodzący z Rzymu Galen uważał, że jedzenie gruszek może obniżyć wysoką gorączkę, a kilkaset lat później renesansowy lekarz i botanik Pierandrea Matthioli zalecał pieczone owoce w dolegliwościach trawienia, smażone na wzmocnienie, a przy zatruciach proponował popiół z dzikiej gruszy zmieszany z jej sokiem.
a jesiennych straganach możemy dziś znaleźć różne smaczne odmiany tego gatunku, np. gruszki williamsa, bonkreta, faworytkę, które najlepiej smakują na surowo, gdy są dojrzałe, soczyste i słodkie. Z kolei lipcówka, luksusówka czy paryżanka idealne nadają się na przetwory.
Dojrzewające w letnim słońcu owoce są bardzo zdrowe. Dziś już wiadomo, że zawierają znaczne ilości cukrów, pektyny, kwasy organiczne, błonnik, dużo garbników oraz liczne sole mineralne zasobne w potas i jod. W medycynie ludowej napar z gruszek zaleca się przy przeziębieniach, gorączce i uporczywym kaszlu, a wyciąg z suszonych owoców stosuje się w formie okładów na czoło i głowę - przy bólach głowy i migrenie.
Wbrew panującej opinii, gruszki nie są ciężkostrawne, mogą je jeść nawet osoby z wrażliwym żołądkiem, muszą jedynie najpierwje obrać i bardzo dokładnie pogryźć każdy kawałek. Warto pamiętać, że miękkie, dojrzałe gruszki ułatwiają trawienie i przeciwdziałają biegunkom. Z kolei pieczone owoce są świetnym środkiem na uciążliwe zaparcia. Sok z gruszek powinny pić osoby z anemią i cierpiące na „nerwicowe” zaburzenia pracy serca. Można go używać także do płukania w stanach zapalnych gardła.
Listki, kora i pączki zawierają substancje, które działają dezynfekująco na układ moczowy, wobec czego napary z nich stosuje się przy zapaleniach nerek i pęcherza, kamicy nerkowej, cystach i stanach zapalnych gruczołu krokowego.
Przepisy kulinarne: patrz str. 54.
Dla zdrowia
Przy zaburzeniach
pracy przewodu pokarmowego
2 łyżki stołowe suyonych i zmielonych gruszek i 2 łyżki stołowe płatków owsianych zalać 2 szklankami wody. Zagotować, po lekkim przestudzeniu pić po 1/2 szklanki na czczo.
Na poprawienie wydzielania moczu 40-50 sztuk suszonych gruszek gotować w wodzie przez godzinę. Przecedzić i pić. Wywar również orzeźwia i wzmacnia.
Przy bólach żołądka i biegunkach
100 g suszonych liści gruszki zalać wrzątkiem, przykryć i odstawić na pół godziny. Przecedzić i pić jedną szklankę naparu dziennie. Działa również uspakajająco. Mogą go stosować osoby cierpiące na bezsenność.
Dla urody
Maseczka na rozszerzone pory Dojrzałą gruszkę umyć i obrać, usunąć gniazdo nasienne, następnie zmiksować ją. Otrzymaną masę rozsmarować na twarzy i szyi. Trzymać przez pół godziny, następnie zmyć letnią, przegotowaną wodą. Maseczka ma także działanie dezynfekcyjne.
Maseczka nawilżająca Świeżą gruszkę utrzeć, łącząc z łyżką miodu i twarożku, można również dodać kilka kropel oliwy. Nałożyć na twarz. Po 20 minutach zmyć przegotowaną wodą.
Maseczka do cery wiotczejącej
Ubite na sztywną pianę białko wymieszać z połową utartej gruszki.
Papkę nanieść na twarz. Po 15 minutach zmyć surowym mlekiem.
32 NATURA I TY
l odległych czasach, to nowe odmiany powstały dopiero w XVII i XVIII wieku w Belgii i Francji. W XIX wieku grusze dotarły również do Ameryki Północnej, a największe ich plantacje założono w Kalifornii. W Polsce uprawę owoców rozpoczęto w IX wieku, ale rozpowszechniły się w czasach Odrodzenia, w okresie panowania królowej Bony.
N
(Pyrus Communis L.)
NATURA I TY 33 IX.2009
Wyszukiwarka