H Bradley , PŁEĆ Bycie mężczyzną 3
Jak ukazują badacze działający na polu mens studies, w odpowiedzi na ekonomiczne i kulturowe zmiany, w tym rozwój feminizmu, pojawiły się nowe modele męskości. Najważniejszy z nich to najprawdopodobniej typ „nowego mężczyzny” (Chapman i Rutherford 1988). Nowy mężczyzna to postać łagodniejsza, troskliwsza, na zdjęciach prezentująca się z dzieckiem na ramieniu lub w świetnie skrojonym, modnym ubraniu. Ten drugi typ przedstawienia podkreśla rolę przemysłu konsumpcyjnego i reklamy w genezie powstania nowego mężczyzny. Jest on bowiem głęboko świadom swego ciała; dziergane swetry (robione przez kochające matki) i obojętność wobec przepoconych skarpetek oraz śmierdzących bluz do gry w rugby zostają wyparte przez modny strój i drogie przybory toaletowe. Pod względem społecznym, nowy mężczyzna jest zaangażowany we wspólne wychowywanie dzieci i otwarty na potrzeby swej partnerki, czy dotyczą one czułego uprawiania seksu (z długą grą wstępną) czy pomocy przy zmywaniu naczyń. Nowi mężczyźni zaczynają być widziani z wózkami sklepowymi w lokalnych supermarketach i z dziećmi podczas zabawy w parku. Harry Christian (1994), krytykujący ideę nowego mężczyzny, ale popierający rozwój typu „nieseksistowskich mężczyzn”, stwierdził, że zachowania i postawy tych mężczyzn są często kształtowane przez silne kobiety, zaangażowane w proces ich socjalizacji: grupę sióstr, będącą jedyną żywicielką rodziny matkę czy partnerkę głoszącą feministyczne hasła.
Niemniej jednak idea sfeminizowanego mężczyzny stała się problematyczna, bowiem zarówno mężczyźni, jak i kobiety wydawali się odrzucać ten model. Nieseksistowscy mężczyźni narzekali, że kobiety ich nie doceniąją, i zaczynali powracać do tradycyjnego modelu męskości, pomimo zawierającej się w nim przemocy i seksizmu. Bardzo popularna postać filmowa Bridget Jones zakochała się na początku filmu w nikczemnym szefie, granym przez Hugh Granta, zanim zdała sobie sprawę z wartości Marka Darcy’ego vel „pana Darcy’ego”, granego przez Colina Firtha. Ale w oryginalnej książce autorstwa Jane Austen pan Darcy nie byl typem nowego mężczyzny, wziąwszy pod uwagę jego arogancję, wyniosłość i mizoginię. Wskutek tego w mediach zaczął dominować nieco twardszy męski model - „nowy chłopak” lubił pić piwo, czytał Viz i łagodne pornomagazyny, a także bezustannie poszukiwał kobiety; odrodzona idea chłopca, ale z dawką postmodernistycznej ironii. „Nowy tata” był mieszanką „nowego chłopaka” i „nowego mężczyzny”, opiekuńczym, ale twardym, tak jak w postaci granej przez Roberta Carlyle’a w filmie Goło i wesoło: mężczyzny bardzo kochającego swego syna i usiłującego odbudować szacunek swej żony, z którą jest w separacji. Ale znaczące jest to, że Carlyle zdobył sławę dzięki rolom w filmach Trainspotting i Cracker, w których grał brutalnych mężczyzn z marginesu społecznego.
Zainteresowanie mediów postacią „nowego mężczyzny”, „nowego chłopaka” i „nowego taty” symbolizuje niepokój i dezorientację narosłą wokół kategorii męskości pod koniec XX i na początku XXI wieku. Podczas gdy wcześniej męskość była czymś oczywistym (niezależnie od tego, jak wiele wewnętrznej udręki mógł doznawać mężczyzna), teraz normy męskiego zachowania stały się czymś niejasnym. Chyba nic nie ilustruje tego lepiej niż zmieniający się publiczny obraz mężczyzn w siłach zbrojnych. W przeszłości żołnierze, marynarze i piloci byli symbolami męskiej siły i wytrzymałości, a psychologiczne traumy, jakich doświadczali żołnierze walczący podczas I i II wojny światowej, były ukrywane za ścianami rodzinnej prywatności, w przytułkach i szpitalach. Dla kontrastu, mężczyzn walczących podczas I i II wojny w Zatoce Perskiej pokazywano płaczących, opowiadających o horrorze wojny i korzystających z pomocy terapeutycznej. W swojej powieści Birdsong Sebastian Faulks uchwycił owe społeczne wyobrażenia, opisując w nowych ramach dramat I wojny światowej.
To, co przyniosły ze sobą studia nad męskością oraz społeczny popłoch związany z „kryzysem męskości” i „upadkiem chłopców”, to rozpoznanie, że męska tożsamość płciowa jest równie płynna i zmienna jak tożsamość kobiety. Pytanie „czy to moje imię?”, skierowane przez Denise Riley (1988) do innych kobiet, możemy przełożyć na świat mężczyzn. Czy określenie „mężczyzna” ma dla mnie jakieś znaczenie? Jakim mężczyzną jestem?
Istnieje oczywiście tak wiele strategii bycia mężczyzną, jak i kobietą, ale możemy uwypuklić niektóre kwestie poprzez odwołanie się do współczesnych przykładów. Leroy jest typowym
71
Wyszukiwarka