H Bradley , PŁEĆ Konsumpcja6

oznacza pójście tam, gdzie są inne kobiety, dobra komunikacja i zaledwie kilku mężczyzn, bądź nawet żadnego. Publiczne lub zbiorowe rozrywki są zatem mniej dostępne dla kobiet niż dla mężczyzn. Dodatkowo to, co wydaje się spędzanym poza domem czasem wolnym, może wcale nim nie być. Gdy robiłam badania na temat użytkowania centrum rekreacji w Milton Keynes, dostrzegłam, że wiele kobiet rzekomo korzystających z tych centrów w rzeczywistości nie robiło tego - towarzyszyły one swoim dzieciom, które były głównymi użytkownikami ośrodków” (1986: 7).

Również same aktywności podejmowane w czasie wolnym przez mężczyzn i przez kobiety różnią się od siebie. Rozrywki mężczyzn zwykle obracają się wokół sportu, często połączone są ze wspólnym piciem alkoholu (szczególnie w pubach i klubach). W roku 2002 40% mężczyzn deklarowało udział w przeciągu ostatnich lat w zorganizowanych zawodach sportowych; wśród kobiet odsetek wynosił 14%. Mężczyźni stanowią 75% członków brytyjskich organizacji sportowych (jedyną dziedziną, w której dominują kobiety, jest gimnastyka) (Social Trends 36, 2005). Znaczenia sportu w życiu wielu mężczyzn nie można lekceważyć; stanowi on rdzeń przywiązania emocjonalnego, przynależenia i tożsamości oraz przestrzeń powstawania więzi z innymi mężczyznami, a zaangażowanie w aktywność sportową, czy to w roli gracza czy widza, jest dla mężczyzn, jak zauważyliśmy wcześniej, ważnym środkiem wyrażania i potwierdzania swojej męskości. Ponadto, popularność i zainteresowanie mediów męskimi sportami (piłka nożna, boks, rugby), w przeciwieństwie do sportów kobiecych (hokej, netball), stanowi symboliczną reprezentację męskiej dominacji społecznej: to, co robią mężczyźni, jest ekscytujące, ważne i godne najwyższego zainteresowania.

Talbot (1979), analizując dane na temat sposobu spędzania wolnego czasu przez kobiety w latach 70., stwierdziła, że angażowały się one w węższy zakres działań niż mężczyźni. Rzeczywiście, czas wolny kobiet upływa im raczej na wzajemnych interakcjach niż jakichś działaniach. Pogaduszki z przyjaciółkami to największa „kobieca przyjemność”. Nastolatki rozwijają ze swoimi najlepszymi przyjaciółkami własną „kulturę sypialnianą” (McRobbie 1991), przekazując sobie plotki i sekrety, wypróbo-wując makijaż, ubrania i fryzury. Tylko niewielka część dziewcząt dołącza się do chłopców na ulicy lub na boisku sportowym. Przez krótki okres, jako element heteroseksualnego partnerstwa, młoda kobieta i mężczyzna mogą wspólnie spędzać wolny czas (filmy, odwiedzanie klubów, zakupy) - do momentu, aż czynniki rodzinne zmuszą kobietę do zaakceptowania faktu posiadania przez nią mniejszej ilości osobistego czasu wolnego. Wśród starszych kobiet najpopularniejszym typem aktywności są zajęcia w domu: czytanie, oglądanie telewizji, robienie na drutach i szycie. Nawet najpopularniejsze wśród kobiet sporty (joga, pływanie i tańczenie) są sportami uprawianymi w zamkniętych pomieszczeniach. W najbardziej skrajnych przypadkach, jak zdarza się to w różnych wspólnotach robotniczych, mężczyźni i kobiety mogą spędzać czas wolny praktycznie w dwóch odrębnych światach (Kerr 1958).

Upłciowienie ciał

Na poziomie symbolicznym różnica między kobietami i mężczyznami w formie spędzania wolnego czasu i we wzorcach konsumpcji uwidacznia się w sposobach przedstawiania ich ciał. Idealne ciało męskie to ciało sportsmena, twarde, dobrze zbudowane, umięśnione: świadczy o tym wielka popularność, jaką wśród młodych mężczyzn cieszą się ćwiczenia gimnastyczne i podnoszenie ciężarów, które mają wzmocnić rozwój stanowiących przedmiot męskiej dumy mięśni brzucha. Natomiast ciała kobiece podlegają seksualizacji, są skąpo odziane; ideałem jest tak szczupła sylwetka, że zabiegi o nią zagrażają czasem zdrowiu. Ciągłe upiększanie kobiecych ciał i ich prezentowanie we wszystkich typach mediów jako „przedmiotów pożądania” wywiera na kobiety presję; kwestia ta stanowi ważny temat badań feministycznych (Bartky 1990; Bordo 1993; Grosz 1994; Martin 1987). Sposób przedstawiania kobiecych ciał męskim obserwatorom oraz założenie, że kobieca fizyczność ma sprawiać im przyjemność, są postrzegane jako kluczowy aspekt męskiej dominacji społecznej.

185