H Bradley , PŁEĆ Konsumpcja
3

przeprowadzone przez magazyn „Bliss”, Instytut Psychiatrii i King’s College w Londynie wykazały wzrost poziomu cierpienia emocjonalnego wśród nastolatek. Czują, że wywiera się na nie silną presję, zarówno w domu, jak i w szkole, źle znoszą rozpad rodziny, odczuwają ogromną presję związaną z wyglądem zewnętrznym i nie stronią od używania alkoholu oraz narkotyków, traktując to jako rekompensatę swego nieszczęścia (Ward 2005). Problemów płci, jak się wydaje, nie rozwiąże „męskie zachowanie”. Być może tym, czego naprawdę potrzebujemy, jest przyjęcie przez większą część młodych mężczyzn łagodniejszych elementów kobiecych zachowań.

Wnioski: upłciowienie konsumentów

Chociaż konsumpcja jest nam przedstawiana jako sfera wolności, niezależności, wyboru i spełnienia, jest to w pewnym stopniu wizja iluzoryczna. Wybory konsumpcyjne są kształtowane i ograniczane przez klasę i płeć, jak pokazał ten rozdział. Utożsamienie kobiet ze sferą konsumpcji przyczyniło się jedynie do wzmocnienia ich drugorzędnej pozycji społecznej.

Wykazałam, że wzorce konsumpcji są - zgodnie z teorią TSOL - mocno związane ze stosunkami produkcji i reprodukcji; marginalizacja kobiet w sferze produkcji oraz ponoszenie przez nie głównej odpowiedzialności za pracę reprodukcyjną leżą u podłoża zróżnicowanych, zarysowanych w tym rozdziale, wzorców konsumpcji i odmiennych sposobów spędzania czasu wolnego. Wzorce te są podtrzymywane nie tylko przez ogólny dyskurs konsumeryzmu, ale również przez ukierunkowane płciowo dyskursy dotyczące prowadzenia domu, zachowania szczupłej sylwetki i sławy. Owe dyskursy wpływają na podejmowanie przez kobiety konsumenckich wyborów i kształtują współczesne rozumienie kobiecości. Interakcje w domu oraz w rówieśniczych grupach przyjaciół ukierunkowują młodych mężczyzn i kobiety na taki typ konsumpcji i takie sposoby spędzania wolnego czasu, które są postrzegane jako właściwe dla określonej płci. Normy kulturowe dotyczące urody i atrakcyjności seksualnej podlegają u młodych kobiet i mężczyzn głębokiej internalizacji.

Ale, jak zauważyliśmy, znaczna grupa młodych kobiet, przeciwstawiając się tradycyjnym naciskom, wykształca takie kulturowe i konsumpcjonistyczne style zachowań, które naśladują styl bycia młodych mężczyzn. Rozwój ten można postrzegać pozytywnie jako przełamanie sfer tabu, które ograniczały zachowanie młodych kobiet, lub negatywnie jako przejaw mylnego myślenia, zgodnie z którym permisywizm seksualny równa się osiągnięciu równości płci. Jakkolwiek by tego nie interpretować, zjawisko to dobrze ilustruje fakt, że do osiągnięcia neutralności płciowej dążą, co znamienne, kobiety, które zaczynają zachowywać się „bardziej jak mężczyźni”, nie zaś mężczyźni, którzy zachowują się jak kobiety.

Bez wątpienia dla wielu kobiet ich tożsamość związana ze sferą konsumpcji i sposobami spędzania czasu wolnego stanowi ważną formę „kobiecej przyjemności”, z której niechętnie by zrezygnowały: moda i uroda, zakupy i szaleństwa z przyjaciółkami mogą stanowić rekompensatę słabo płatnej pracy lub dawać możliwość oderwania się od codziennej rutyny prac domowych. Ale czy równość płci może być osiągnięta dzięki wytworzeniu równości na polu konsumpcji? Ostatni rozdział będzie mówił o politycznych aspektach problemu nierówności i wykluczenia, wynikającego z upłciowienia sfery produkcji i reprodukcji. Prawdą jest, że niektóre bardzo bogate, bardzo uzdolnione i bardzo piękne kobiety mogą wyzwolić się z tych problemów. Ale w przypadku większości kobiet nie jest to możliwe. Kobiety epoki wiktoriańskiej pochodzące z klasy średniej przyjęły feminizm, widząc w nim sposób na wyrwanie się ze „złotej klatki”. Wygląda na to, że my wszystkie chcemy do niej wrócić!