gleby020

W Tatrach, wg Homera wyróżnia się następujące krainy, odpowiadające pionowym strefom klimatycznym:

poniżej 1000 m n.p.m. — kraina uprawy roli,    |

1000-1260 — kraina lasów bukowo-jodłowych, tzw. regiel dolny,

1261-1550 — kraina lasów świerkowych, tzw. regiel górny,

1551-1960 — kraina kosodrzewiny (kosówki),

1961-2250 — kraina hal,

2251 powyżej —- kraina turni.

krainach uprawy roli i regla dolnego dominują gleby brunatne: właściwe, wyługowane i kwaśne. Regiel górny charakteryzują gleby brunatne kwaśne i brunatne zbielicowane. W krainie kosówki często występują bielice próchniczne. Gleby hal należą do niewykształconych lub słabowykształconych, niekiedy deluwialnych: właściwych i brunatnych. Turnie najczęściej pozbawione są gleb. W szczelinach i zagłębieniach mogą się jednak tworzyć gleby surowe (niewykształcone), silnie erodowane. J

Strefy klimatyczno-roślinne pionowe w górskich masywach odosobnionych mogą wykazywać odmienne cechy niż w większych pasmach górskich (np. masyw Babiogórski).

Na tworzenie się stref klimatyczno-roślinno-glebowych przemożny wpływ ma makroklimat. Na terenach górzystych i pagórkowatych dość silnie wyrażony jest związek pomiędzy glebami a mikroklimatem. Nawet w obrębie niezbyt dużych odległości można zauważyć różnice w rozwoju typologicznym gleb w zależności od ukształtowania terenu, co ściśle wiąże się z mikroklimatem, kształtującym się w tych terenach w zależności od ilości opadów* nagrzewania, natężenia zjawisk erozyjnych, a także w zależności od spadków, wystawy zbocza itp. Niewielkie nawet stoki północne odróżniają się od południowych częściej występującymi glebami pseudoglejowymi. Stoki południowe nieco silniej są erodowane niż północne, silniej są też nagrzewane i częściej wykazują słabo wykształcone gleby brunatne lub pararędziny.

Mało jeszcze wiemy o mezoklimacie (np. dolin rzecznych) i jego wpływie na procesy glebowe.

Występowanie stref klimatyczno-roślinnych i odpowiadających im gleb wyraźnie wskazuje ńa wielostronne związki zachodzące między klimatem, roślinnością i glebą.

Klimat wywiera ogromny wpływ na roślinność i na procesy gle-botwórcze i glebowe. Biosfera (a szczególnie roślinność i drobnoustroje) bierze udział w kształtowaniu się typów i pod typów glebowych (zakwaszanie, procesy humifikacji i inne). Z kolei gleby zabezpieczają roślinom dopływ wody i składników pokarmowych. Pewien wpływ na klimat wywierają większe kompleksy leśne, a ostatnio coraz wyraźniej zaczyna się przejawiać wpływ człowieka na klimat.

* ^ -- ---«----------------------------------- ---- ^