gleby029

Krzemiany. Jest to grupa obejmująca minerały zawierające-większość składników pokarmowych rośliny i z tego względu mających zasadnicze znaczenie w glebie. -Wietrzejąc, wzbogacają glebę przede wszystkim w takie kationy, jak: K, Na, Ca, Mg, Mn, Fe, Al, Si. Krzemiany są najpospolitszymi minerałami skałotwórczymi większości skał magmowych i metamorficznych, wchodzą też w skład skał osadowych mechanicznych.

Do najważniejszych krzemianów należą glinokrzemiany potasu, sodu i wapnia, tzw. skalenie, które wietrzejąc wzbogacają glebę w odpowiednie składniki pokarmowe oraz w minerały ilaste^x. Przykładem skalenia potasowego, jestf ortoklaz — K₂0 • A1₂0₃ • 6Si0₂, a skaleni sodowo-- wapniowych — tzw. plagioklazy, jak albit — Na20'Al20_s*6Si02 i anor-tyt — CaO ♦ Al*Os • 2Si0₂.

Bardzo pospolite we wszystkich skałach magmowych, a ze skał osadowych szczególnie w lessach, są miki (łyszczyki), glinokrzemiany potasu, magnezu i żelaza. Są to: muskowit — K20*3Al₂03*6Si0₂>2H20 i biotyt, o składzie chemicznym: K₂0*6(Mg,Fe)0*Al₂0s*Si02*2H₂0.

Minerały szczególnie bogate w potas, tó glaukonit oraz pirokseny i amfibole, jak np. augit i hornblenda. Bardzo charakterystyczne dla skał magmowych zasadowych są bogate w magnez i żelazo — oliwiny.

Minerały organiczne

Minerały organiczne to produkty niepełnego rozkładu martwych organizmów roślinnych i zwierzęcych, bogate w węgiel, jak: żywice (bursztyn), ropa naftowa i jej pochodne, węgle (torf, węgiel brunatny, węgiel kamienny). Z tej gromady minerałów znaczenie glebotwórcze mają tylko torfy, budujące skały torfowe.

1A. CHARAKTERYSTYKA NAJWAŻNIEJSZYCH SKAŁ MACIERZYSTYCH GLEB

Skorupa ziemska składa się z krystalicznych skał złożonych/głównie z. krzemianów (80⁶/o) i kwarcu (12%), powstałych z magmy.

SKAŁY MAGMOWE (MAGMATYTY)

^:^gina jest. to ciekła mieszanina różnych tlenowych związków, spo-śrśd których szczególne znaczenie mają: Si0₂ — krzemionka, AI2O3 — tlenek glinu, Fe₂O_s — tlenek żelazowy, FeO — tlenek żelazawy, CaO — tlenek wapnia (wapno), MgO — tlenek magnezu (magnezja) oraz alkalia Na₂0, K₂0 i inne. Poza ciałami stałymi magma zawiera również sub-stancje lotne, jak: parę wodną, C0₂, H*S, F, Cl i inne. Pod wpływem

mm