gleby050

Ti be U 2

Przykład składu mechanicznego gliny zwałowej i dcluwialnej

Miejscowość i nr profilu, autor, rodzaj gleby	Gkbo- ' kość , cm	Szkie let	Piasek			pył		Części spławiał-
		>1		0,5—0,25	0,25—0,1	0,1-0,05	0,05-0,02	ne < 0,02
		średnica cząstek w mm
Łę»ny, 119,	10-15	8,8	6,0	14,5	33,5	11	8	27
H. UgglaHn.	40-50	5,9	ii,5	22,3	30,2	9	5	22
glina zwało-	65-75	2,5	6,0	15,4	28,6	8	5	37
wa	0-25	1,0	2,0	9,6	40,4	12	13	23
Jaroty, 2	25—50	M	3,5	9,8	34;7	14	14	24
H. Wójciak	50—75	0,9	4,6	12,8	40,6	17	6	19
glina delu-	85—110	0,4	2,1	7,0	31,9	7	13	39
wialna	120—150	0,9	/ 2,9	11,3	25,8	13	7	• 40

wodnego pochodzenia. Gliny wietrzeniowe zawierają ostrokrawędziste części szkieletu, natomiast gliny wodnego pochodzenia (a więc gliny, które powstały w wyniku osadzenia przez różnego rodzaju wody) są częściowo przewarstwione, zawierają dużo piasku, a przeważnie brak jest w nich szkieletu. Spotyka się je w dolinach rzecznych (gliny alu-wialne) i w dolinkach pomiędzy pagórkami, bądź w niższych partiach zboczy pagórków (gliny deluwialne, tab. 2).

Utwory pyłowe. Utwory te charakteryzują się bardzo wyrównanym składem mechanicznym (nie dotyczy to utworów pyłowych wietrzeniowych), gdzie wśród frakcji mechanicznych dominują frakcje pyłu (według skali PTGleb. ponad 40%, tab. 3). Utwory pyłowe mogą być wietrzeniowe (w terenach górzystych), wodnego pochodzenia (najliczniej występują w środkowej Polsce) i pochodzenia eolicznego (lessy), które występują w południowej, a szczególnie w półudniowo-wschod-niej części Polski.

Na utworach pyłowych, a szczególnie na lessach eoliczrtych, tworzą się bardzo dobre i dobre gleby.

Lessy nadają glebom szczególnie dobre właściwości ze względu na ich bardzo korzystne właściwości fizyczne (duża porowatość i pulcfe-ność). Lessy występują w Polsce ńa! Wyżynie Lubelskiej, Kieleckiej, Krakowskiej. Na Dolnym Śląsku i Podkarpaciu spotyka się utwory zbliżone do lessu, tzw. utwory „lessopodobne”.

Iły. Utwory iłowe charakteryzują się bardzo mało zróżnicowanym składem mechanicznym. Duża zawartość części spławialnych, a wśród nich koloidalnych, nadaje im cechę „ciężkości”, wpływającą w sposób bardzo istotny na uprawę mechaniczną. Iły mogą być pochodzenia wietrzeniowego i wodnego. Na Niżu Polskim występują niezbyt wielkimi

Przykłady

Miejscowość iS. autor

Nowy Przylej S. Borowiec i Z. Chudećk

Stara Słupia. F. Kuźnicki iinni

Kwielice, pow. Głóg j. Borkow

płatami na: trze warwow w węglć głych w nie).