gleby057

metamorfozy polega więc na częściowej lub całkowitej rekrystalizacji skały i wytworzeniu nowej struktury, a często powstaniu odmiennych minerałów tworzących się w tych nowych warunkach.

Gnejsy

Powstają one zarówno ze skał magmowych, jak i osadowych i składają się głównie z kwarcu, skaleni i mik. Zawartość SiC>2 waha się w nich w bardzo szerokich granicach: 50—70%, ponadto zawierają: A1₂0₃ 14—20%, Fe₂0₃+Fe0 2—5%, CaO+MgO 0,5—0,3%, K_aO 4— —6%, P₂O_s 0,05—0,15%*. Gleby tworzące się z gnejsów wykazują więc niedostatek Mg, Ca i fosforu, natomiast zawierają znaczne ilości potasu. Powstają z nich najczęściej gleby lżejsze (wytworzone z piasków gliniastych lub ż glin lekkich) ze znaczną domieszką odłamków skalnych. Występują w Górach Sowich, Karkonoszach i Tatrach.

Fility

Są to skały o teksturze łupkowej, barwy zielonkawej, niebieskawej, szarej lub czerwonawej. Zawierają one 50—60% Si0₂, 20—30% A1₂0₃, 6—10% Fe₂0₃+FeO, 1—3% CaO+MgO, 2—5% K₂0+Ną₂0 oraz 0,1— —0,2% fosforu. Powstają z nich gleby gliniaste, średnio głębokie lub głębokie, z dużą domieszką łupkowatej zwietrzeliny skalnej, zasobne w potas.

Amfibolity i lupki amfibolitowe

Są to skały zasadowe, zawierające 15—20% A1₂0₃ i 8—12% Fe₂0₃-ł--f-FeO, znaczne ilości CaO (10—15%), natomiast małe — K₂0+Na₂0 (1—2%) i fosforu (0,2—0,4%). Dają gleby zasobne w wapń, a ubogie w potas — gliniaste, ze znaczną domieszką zwietrzeliny skalnej.

Serpentynity

Skały te zawierąją 40—50% Si0₂, 2—5% AI2O3+Fe₂0₃, 10—15% H₂0 i 30—35% MgO, Zawierają również takie mikroelementy, jak: Ni, Co, Cu, Cr, V, Mo. Skały te trudno wietrzeją, dając gleby płytkie z dużą domieszką zwietrzeliny skalnej. Nadmiar magnezu w tych glebach wpływa szkodliwie na rozwój roślin.

Łupki krystaliczne

Skład chemiczny łupków krystalicznych jest bardzo różny i zależy głównie od zawartości krzemionki. Zawierają one 15—25% A1₂0₃, 4— —10% tlenków żelaza, 2—3% tlenków wapnia i magnezu. Fosforu zawierają niewiele, bo tylko 0,1%. Łupki krystaliczne wietrzeją stosunkowo łatwo. Powstają z nich gleby lekkie, piaszczyste i gliniaste. Spośród

² Dane dot. zawartości różnych składników w skałach podano za J. PeliSkiem