gleby060

2* BUDOWA . GLEB (MORFOLOGIA GLEB)

Dział nauki o glebie,, omawiający jej budowę, nazywa się morfologią. Morfologia gleb kształtuje się pod wpływem: 1) czynników geologicznych, 2) procesów glebotwórczych i glebowych¹. W morfologii gleb można wyróżnić następujące cechy, dające się określić w badaniach Polowych:

—    budowę profilu glebowego,

—    barwę gleby,

—    strukturę,

—    konkrecje (nowotwory) i domieszki.

2.1. ‘BUDOWA PROFILU GLEBOWEGO

Budowa profilu glebowego kształtuje się zarówno-pod wpływem działania zjawisk geologicznych, jak i glebotwórczych.(^jćzęściej występujące w Polsce gleby powstały z utworów osadowych”. Część jednak gleb, szczególnie w terenach górzystych, wytworzyła się ze skał magmowych i metamorficznych./

(Rozpatrując profil-glebowy należy najpierw określić pochodzenie geologiczne gleby, wyrażone pojęciem rodzaj g I. p b y; Na Niżu Polskim gleby wytworzyły się najczęściej z osadów polodowcowych, jak gliny, piaski, utwory pyłowe, iły. Osady te mogą tworzyć w profilu glebowym warstwy. Na przykład warstwa piasku na glinie, pyłu na glinie, itp. Warstwy te wyróżniamy przy opisie gleb ornych jedynie w wypadku, jeśli występują do głębokości 150 cm. Jeśli do tej głębokości występuje jedynie jedna wyraźna warstwa, glebę określamy jako całkowitą, jeśli kilka — jako niecałkowitą. Na przykład, • jeśli od wierz-

1

Pojęcie „procesy glebotwór-cze” może oznaczać • zarówno procesy prowadzące do powstawania gleby, jak i procesy zachodzące w glebie już uformowanej. Niektórzy gleboznawcy (Tomaszewski) rozgraniczają te pojęcia, a procesy zachodzące w utworzonej' już glebie nazywają procesami glebowymi. W rzeczywistości procesy te zachodzić mogą jednocześnie i są trudne do rozgraniczenia.