gleby067

—    średnie stwardnienie — gleba rozpada się na duże, ostrokanciaste

grudki,    '

—    silne stwardnienie. — gleba rozpada się na duże, ostrokanciaste grudki lub bryły, lub na agregaty płytko watę,

—    podeszwa podłużna — pod dolną granicą poziomu orno-próchniczne-go gleba tworzy zbitą warstwę grubości 4—8 cm, o budowie płytkowej.

Obecność stwardnień w warstwie ornej (lub pod nią) można też określić na podstawie obserwacji wyglądu korzeni, roślin uprawnych (patrz rys. 23).

Zawartość próchnicy w poziomie Ap

Poziomy orno-próchniczne. zawierają znaczne zapasy mineralnych składników pokarmowych, zmagazynowanych w próchnicy. Ilość próchnicy w poziomie Ap zależy od typu, podtypu i rodzaju gleby, a także od zabiegów agrotechnicznych. Najczęściej poziom Ap gleb najbardziej rozpowszechnionych w Polsce (płowych i brunatnych wytworzonych z glin zwałowych) zawiera 1,5—3% próchnicy. Ogromnie ważną sprawą w uprawie jest stopniowe powiększanie zawartości próchnicy w glebie lub choćby utrzymanie jej ilości na stałym poziomie. Bardzo interesujący jest fakt, że poszczególne typy, rodzaje i gatunki gleb wykazują pewien stały próg zawartości próchnicy. Gleby, w których zawartość jej kształtuje się poniżej tego progu, można przez odpowiednie zabiegi wzbogacać w próchnicę. Natomiast w tych, w których ten próg już został osiągnięty, podwyższenie dawek nawozów organicznych nie prowadzi do zwiększenia procentowej zawartości próchnicy.

Ogólnie należy stwierdzić, że zwiększanie się zawartości próchnicy w glebie może zachodzić jedynie w przypadku zahamowania jej zbyt szybkiego rozkładu. Dlatego też należy zapobiegać zbytniemu przewietrzaniu gleby i dbać o odpowiednie jej zacienienie.

Obornik był i jest dotychczas w praktyce rolniczej najlepszym źródłem próchnicy,- ponadto dobre wyniki daje stosowanie nawozów zielonych, szczególnie na glebach lekkich i bardzo lekkich. Oczywiście i nawożenie mineralne wywiera istotny wpływ na zaopatrzenie gleb w próchnicę, gdyż następuje wzrost masy organicznej, a tym samym i zwiększenie ilości resztek pożniwnych.

Zwiększenie zawartości próchnicy w glebie jest więc wynikiem wysokiej kultury gleby, co z kolei związane jest z długoletnim stosowaniem prawidłowych zmianowań, z uwzględnieniem roślin „próchnico-twórczych” i dobrze zacieniających glebę, zwiększeniem areałów upraw motylkowych, regularnym stosowaniem nawozów organicznych i mineralnych oraz z prawidłową uprawą mechaniczną.

Oceniając glebę z punktu widzenia zaopatrzenia jej w próchnicę, należy też pamiętać, że o zawartości tego składnika nie decyduje wyłącznie procentowa jego zawartość, ale ilość wyrażona w jednostkach wa-