gleby090

Tworzenie się agregatów może też zachodzić w sposób odmienny. Zwarta masa gleby bezstrukturalnej nabiera struktury w wyniku zamarzania i rozmarzania oraz fizycznego, działania - masowo - występują-jcycirlcórżeńi.

Cechą dobrej struktury glebowej w poziomach próchnicznych jest trwałość agregatów gruzełkowych. Tę trwałość nadaje agregatom adsorpcyjnie nasycona (obojętna) próchnica. Dużą rolę odgrywają więc zasorbowanć przez substancję koloidalną gruzełków kationy, pod wpływem których substancja koloidalna ’ ulegać może koagulacji (flokulacji). Szczególnie korzystnie działa na strukturę próchnica wy-sycona Ca^v* i Mg** (próchnica mullowa). Ujemne działanie wykazują jednak kationy jedno wartościowe, np. Ńa⁺, powodujące peptyzację koloidów organicznych i niszczenie agregatów. /

Zabiegi agrotechniczne wywierają bardzo poważny wpływ na strukturę gleby. Należy podkreślić, że na ogół długotrwała uprawa roli stopniowo powoduje niszczenie struktury. Niemniej spulchnianie gleby i mieszanie części mineralnej-z organiczną jest zjawiskiem dodatnim, pod warunkiem, że uprawa przeprowadzana jest przy odpowiednim stanie wilgotności gleby. Bardzo korzystny wpływ na tworzenie się agregatów ma przedzimowa orka (ziębła), .powodująca ż jednej strony de-naturację koloidów organicznych (np. kwasów humusowych) w czasie trwania mrozów, z drugiej — rozsadzanie brył i rozpadanie się ich na drobne agregaty. Nawet najcięższe gleby po zastosowaniu orki przed-zimowej wykazują budowę agregatową.

Racjonalne nawożenie, a więc nawożenie dostosowane do warunków glebowych, wpływa dodatnio na strukturę. Gleby lekkie należy użyźniać głównie nawozami organicznymi, nawozami zielonymi, poprzez marglowanie, glinowanie, stosowanie^_orki melipxa.cyjnej_ itp. Przy glebach ciężkich stosowanie organicznych materiałów rozluźniających, wapnowanie i tp. "'“wpływa na strukturę korzystnie. Zabiegi te prowadzą do poprawy struktury glebowej, a szczególnie jej budowy agregatowej.

Do poprawy warunków wodno-powietrznych gleb _sciężkich lub podmokłych należy dążyć przez racjonalną meliorację (np. .przez drenowanie, a gleb bardzo lekkich przez deszczowanie), mając na uwadze, by nie zachwiać prawidłowego stosunku wody do powietrza glebowego.

Do zabiegów działających korzystnie na strukturę gleby, a szczególnie na porowatość, a także na zwiększenie zawartości próchnicy, prowadzą odpowiednio dobrane żmianowania, ze szczególnym uwzględnieniem roślin „strukturo! wórczych”, a więc np. traw i motylkowatych.

W terenach falistych i górzystych korzystnie na strukturę gleby będą też wpływały zabiegi przeciwerozyjne, a więc np. stosowanie pasów zadarnionych, zakrzewień itp. (patrz rozdział o erozji).