gleby104

3. GLEBA JAKO ŚRODOWISKO FIZYCZNE

3.1. UKŁADY DYSPERSYJNE I KOLOIDY GLEBOWE

( Układ dyspersyjny jest tó taki układ dwufazowy, w którym cząstki jakiegoś ciała rozproszone są w ośrodku dyspersyjnym. Wyróżnia się układy monodyspersyjne, gdy faza rozproszona składa się z cząstek o jednakowych wymiarach i układy polidyspersyjne, gdy rozproszone cząstki mają różne wymiary. Przykładem układu polidyspersyjnego jest gleba. /

^:2£2&f- -    -

^[Wyróżnia się różne układy dyspersyjne w zależności od stopnia rozdrobnienia cząstek rozproszonych w ośrodku dyspersyjnym. Są to:

Zawiesiny, w których cząsteczki rozproszone mają .średnicę większą od 0,1 fxm i są widoczne w zwykłym mikroskopie. Zawiesiny nie dyfundują i nie dializują, zatrzymują się na sączkach ze zwykłej bibuły.

Roztwory koloidalne, w których średnica cząstek waha się w granicach 0,1—0,001 \xm. Słabo dyfundują, nie dializują i nie przechodzą przez ultrafiltry.

Roztwory rzeczywiste (molowe), zawierające cząstki o średnicy mniejszej od 0,001 pim. Dyfundują, dializują i przesączają się przez bibułę i przez ultrafiltryT)

Układy koloidalne łatwo podlegają różnym przemianom i reakcjom, gdyż znajdują się w stanie. równowagi niestałej. W czasie tych przemian zawsze jednak zachodzą zmiany w zawartości energii danego układu. Przy przejściu układu o mniejszym rozdrobnieniu cząstek w układ o większym rozdrobnieniu zużywana jest energia z zewnątrz. Natomiast przechodząc w układy o mniejszym stopniu - rozdrobnienia układy koloidalne wyzwalają pewną ilość, energii.

Do koloidów glebowych zalicza się układy cząstek o średnicy mniejszej od 1 lub od 2 pm >(0,001—0,002 mm). Cząstki o takiej średnicy odgrywają doniosłą rolę w procesach glebowych, a ich obecność decydować może o żyzności gleby.    I