gleby113

Peptyzacja koloidów hydrofitowych przebiega tym łatwiej i szybciej, im mniej te koloidy są odwodnione. Szybkość peptyzacji uzależniona jest także od rodzaju kationu powodującego koagulację koloidów. Najłatwiej peptyzują koażele strącone przez kationy jednowartośęiowe.

Szczególnie podatne do dyspersji w stanie silnego uwilgotnienia są gleby słone, które zawierają Ną₂CC>3 lub większe ilości jonów Na wymiennych. Jest to wywołane silnym działaniem dyspergującym (pepty-zującym) jonu OH”, który powstaje przy hydrolizie sody:

Peptyzacja może też zachodzić w wyniku rozpuszczania się cząstek koloidowych w ośrodku dyspersyjnym (np. żelatyna w wodzie). Prędkość peptyzacji zależy od stężenia substancji peptyzujących i temperatury (wzrost temperatury przyśpiesza tempo peptyzacji).

Koagulacja jest to wytrącanie cząstek koloidalnych z ośrodka dyspersyjnego i tworzenie się osadów. Koagulacji sprzyja obniżenie potencjału elektrokinetycznego, a także zmniejszenie hydratacji cząstek. Zjawisko koagulacji zachodzi stopniowo: początkowo tworzą się mniejsze agregaty, te łącząc się, tworzą koagulaty i żele.

Strącenie koloidów danego układu dyspersyjnego można wywołać przez: a) wstrząsanie, b) zagęszczenie ośrodka dyspersyjnego (dehydra-tację), c) 'działanie elektrolitów, d) wzajemne oddziaływanie na siebie dwóch układów dyspersyjnych różnoimiennie naładowanych. Niektóre koloidy glebowe zgruźlają się łv wyniku wstrząsów mechanicznych, np. przy centryfugowaniu.

W glebie koagulacja roztworów bardzo często zachodzi


	; {■' 1.4 Tiyi


•» ,• • a * v m7 M	Wffl

jej wysychania w wyniku zwiększania się koncentracji. roztworów glebowych, wskutek czego następuje ich dehydratacja. Podobny efekt występuje w czasie zamarzania gleba traci wodę w postaci kryształków lodu, w wyniku czego zwiększa się koncentracja roztworów glebowych doprowadzając do ich koagulacji. Stąd też między innymi duże znaczenie orki przedzimowej (ziębli), w wyniku której gleba nabiera budowy gruzełkowej.

Koagulacja przy zastosowaniu elektrolitów polega na powstawaniu znacznego zagęszczenia nieruchliwych jonów zewnętrznej kompensującej warstwy i wskutek tego obniżenia elektrokinetycznego potencjału cząstki. Działanie elektrolitów następuje jednak dopiero po przekroczeniu pewnej ich koncentracji, tzw. progu koagulacji¹.

Próg koagulacji jest to taka koncentracja elektrolitu, po której przekroczeniu następuje koagulacja układu dyspersyjnego.