gleby116

W miarę zmniejszania się w środowisku koncentracji jonów H+ (czyli kwasowości) zmniejsza się dodatni ładunek cząstek koloidalnych Al(OH)₃; przy pH 8 cząstki te są już naładowane ujemnie. Przy pewnej wartości pH są one izoelektryczne i łatwo ulegają koagulacji.

Koloidy hydrofitowe i hydrofobowe

(^Koloidy hydfofiłowe mają zdolność hydratacji, czyli otaczania się dużą ilością powłok wodnych. Wykazują one duże powinowactwo w stosunku do wody. Zaliczamy do nich: krzemionkę, próchnicę, ił koloidalny, białka glebowe. Stopień powinowactwa tych koloidów w stosunku do wody uzależniony jest zarówno od składu chemicznego koloidów, jak i od rodzaju kationów wymiennych występujących na ich powierzchni. Właściwości hydrofilowe gleb wzrastają wraz ze wzrostem ilości Na*-jonów w kompleksie sorpcyjnym. Koloidy te są bardziej odporne na działanie czynników koagulujących niż koloidy hydrofobowe, gdyż o ich twałości w dużym stopniu decyduje silne uwodnienie. Organiczne koloidy hydrofilowe występują w glebach najczęściej-jako żele, tj. galaretowate skupienia powstałe wskutek koagulacji.

Koloidy hydrofobowe charakteryzują się słabą zdolnością hydratacji. Należą do nich między innymi: Fe(OH)₃, Al(OH)₃, CaC0₃. Mają one znaczenie strukturotwórcze, ponieważ ich koagulaty trudno ulegają pe-ptyzacji. Szczególne znaczenie ma próchnica, która w zasadzie jest koloidem hydrofiłowym, ale po nasyceniu jej jonami Ca właściwości hydrofilowe zatraca.

W glebach czamoziemnych, brunatnoziemnych i w madach trwałość agregatów strukturalnych uwarunkowana jest głównie obecnością związków próchnicznych nasyconych jonami Ca** lub Mg**. Natomiast w glebach bielicoziemnych dużą rolę odgrywają żele wodorotlenków żelaza i glinu.

Koloidy odwracalne i nieodwracalne

Żele koloidów odwracalnych pod wpływem działania wody mogą dyspergować do stanu pierwotnego rozdrobnienia (zolu). Do nich należą koloidy hydrofilowe. Do nieodwracalnych natomiast zalicza się te koloidy, w których koagulaty pod wpływem wody nie peptyzują (nie przechodzą w stan zolu). Do nich należą koloidy hydrofobowe. Koloidy nieodwracalne mają poważne znaczenie strukturotwórcze.

Koloidy ochronne

Koloidy ochronne mają zdolność utrudniania, a nawet zapobiegania koagulacji koloidów hydrofobowych. Obecność tych koloidów w glebie sprzyja procesowi bielicowania gleb, uruchamiając kompleksowe zole organiczno-mineralne, które odgrywają istotną rolę w wymywaniu składników w głąb gleby. Koloidy te utrudniają natomiast tiyótżeniey

się budowy aę próchnica (wy sycona jonami chanicznej gle

Podział koloid (^Wyróżnia

stwowe), ku

płytkowe (rr kane też są ’

i. KRÓTK GŁÓWN

2.1. KOLON

(Do koloid< y 1 oni tu, uwodnione tl-^Minerały pozioma zaw Koloidy” stępującą p

nerały ii

aniony,

wnętrzn

gotnego ciach jc w mnie