gleby132

mmmm

J*8is

■m

. ' 3.5. ANALIZA MECHANICZNA GLEBY

mm

PB

Wm

mi

m

Analiza mechaniczna gleby polega na rozdzieleniu materiału mineralnego na poszczególne frakcje. Do tego celu służy szereg metod bardziej lub mniej dokładnych. Podstawową czynnością jednak, niezależnie od zastosowanej metody, jest rozdzielenie części ziemistych gleby (tj. frakcji: piasku, pyłu i iłu) od części szkieletowych (czyli żwiru i kamieni). W tym celu należy powietrznie suchą glebę rozetrzeć w porcelanowym moździerzu drewnianym tłuczkiem (by nie rozcierać poszczególnych ziarenek gleby, gdyż zwiększyć można w ten sposób zawartość frakcji drobniejszych) i przesiać przez sito o średnicy oczek 1 mm. Przez sito przechodzą części ziemiste gleby, które poddaje się specjalnemu preparowaniu. Na sicie pozostają części'szkieletowe, które dalej, można rozdzielić metodą sitową (po przemyciu i wysuszeniu) na żwir i kamienie.

Części ziemiste można preparować gotując w wodzie destylowanej lub też z dodatkiem peptyzujących odczynników chemicznych.

Przy preparowaniu próbki glebowej w wodzie destylowanej uzyskujemy tylko częściowy rozpad agregatów glebowych na frakcje mechaniczne (wyjątek stanowią gleby słone, które w wodzie ulegają silnej dyspersji). Przy dokładnych badaniach naukowych próbkę glebową hależy preparować chemicznie, spalając próchnicę za pomocą wody utlenionej oraz usuwając CaC0₃ za pomocą kwasu solnego. Tak przygotowaną próbkę glebową poddaje się jeszcze działaniu peptyzatorą (najczęściej stosuje się Na₂C0₃ lub calgen, czyli mieszaninę stopionego metafosforanu sodu z węglanem sodu).

Wszystkie metody analizy mechanicznej gleby podzielono na 3 grupy. Są to:

* — metody sitowe,

—    metody szlamowania,

—    metody odwirowywania.

Najczęściej stosuje się metody szlamowania w połączeniu z sitowymi.

ii

yyr , >5

WfŃ;

m

mi:

3.5.1.    METODA SITOWA

»

Metodę tę najczęściej stosuje się do rozdzielania frakcji grubszych (piasku drobnego, średniego i grubego, żwiru i kamieni), a także przy oddzielaniu szkieletu od części ziemistych gleby.

3.5.2.    METODY SZLAMOWANIA

. Ta grupa metod opiera się na pomiarze zawartości opadających w wodzie (stojącej lub płynącej) frakcji glebowych o różnej średnicy, przy zastosowaniu prawa hydrodynamiki. Prawo szybkości opadania cząstek glebowych w ośrodku dyspersyjnym ujmuje wzór Stokesa:

134

Wiy*yAu>

*

' ' "' 'm

V. i > vw

, >‘‘ł i? |

v. V..v.