gleby155

W glebie woda podnosi się na różną wysokość w zależności od bardzo zróżnicowanych układów kapilarnych, przy czym regularność wznosu kapilarnego może być zakłócona obecnością banieczek powietrza.

Woda kapilarna może pochodzić: 1) z pbdsiąkń wody gruntowej, 2) z opadów po odcieknięeiu wody grawitacyjnej, 3) z kondensacji pary wodnej. Woda kapilarna może poruszać się- we wszystkich kierunkach. Przesuwa się ona z kapilar szerszych ku węższym, a wskutek różnicy potencjałów kapilarnych — z miejsc wilgotniejszych gleby ku suchszym, co ma oczywiste znaczenie w zaopatrywaniu roślin w wodę. W glebach warstwowanych ruch kapilarny odbywa się w kierunku od warstw gruboziarnistych ku drobnoziarnistym. Dlatego też taki układ gleby, przy . którym pod warstwami bardziej gruboziarnistymi znajdują się warstwy drobnoziarniste, jest z punktu widzenia gospodarki wodnej gleby najbardziej korzystny. Zachodzą bowiem wtedy stosunkowo małe straty wody przez podsiąkanie i parowanie (np. w glebach płowych wytworzonych z gliny zwałowej).

Woda kapilarna dzieli się na:

-r- właściwą, tj. taką, która łączy się z zasięgiem wody gruntowej, oraz — przywierającą, która nie ma łączności . z wodą gruntową. , Woda kapilarna właściwa najczęściej występuje w terenach o klimacie ^umiarkowanie wilgotnym i wilgotnym, gdzie dochodzi ona dó strefy rizosfery i może być przez rośliny z łatwością pobierana. W krajach o klimacie umiarkowanie suchym, gdzie poziom wody gruntowej zalęga bardzo głęboko, duże znaczenie ma woda kapilarna

Rys. 71. Woda wolna (1) i kapilarna (2) pomiędzy cząstkami gleby (3),

(wg Uggli 1965)

przywierająca, zawieszona. Gromadzi się ona -po okresie zimowym w wierzchnich poziomach gleby i może także pochodzić z kondensacji pary wodnej. Z wódy tej korzystają rośliny, a po jej wyczerpaniu w okresie letnim zasychają. Stąd dobre plony roślin uprawnych uzyskiwać można w tych strefach klimatycznych (szczególnie