gleby167

Dlatego też wszelkie zabiegi, pod wpływem których tworzy się w glebie trwała struktura, wpływają na zwiększanie przepuszczalności. Przy wzroście temperatury maleje lepkość gleby, dlatego też przepuszczalność gleby jest większa przy temperaturze wyższej. Sole zawarte w roztworze glebowym w odmienny sposób oddziałują na koloidy glebowe. Sole wywołujące koagulację koloidów (np. zawierające Ca lub Mg) przyczyniają się do poprawy struktury i tym samym zwiększają przepuszczalność. Sole zawierające. Na lub X -wpływają odwrotnie, gdyż następuje tu peptyzacja koloidów. Zawartość próchnicy wpływa na przepuszczalność .gleby w dwojaki sposób. Próchnica słodką, nasycona Ca⁺⁺ i Mg⁺⁺ — jonami, wpływa strukturotwórczo, a więc sprzyja przepuszczalności. Próchnica kwaśna (nasycona jonami H⁺), a także słona (nasycona jonami Na⁺) silnie pęcznieje i hamuje przesiąkanie wody. Biosfera (korzenie, mezofauna, mikroorganizmy) wpływ.a dodatnio na strukturę gleby, a tym samym przyśpiesza jej przepuszczalność.

Pewien wpływ na przepuszczalność gleby mają zabiegi agrotechniczne. Te z nich, które działają strukturotwórczo (np. głębokie orki przed-zimowe, czyli ziębie) przyśpieszają przesiąkanie wody, te natomiast, które strukturę niszczą (np. bronowanie/ sprężynowanie, wałowanie) działają odwrotnie. Przepuszczalność wody w glebach uprawnych pogarsza tzw. podeszwa płużna.

Przepuszczalność określać można różnymi metodami, zarówno polo-wymi (metoda Kaczyńskiego, czy Ostromęckiego), jak i laboratoryjnymi (metoda Ziemnickiego), stosując uproszczony wzór: *

gdzie:

V — szybkość przesiąkania wody, 7 Q — ilość przesiąkniętej wody,

£ — powierzchnia gleby poddana doświadczeniu,

T — czas wsiąkania wody.    ,

Szybkość przesiąkania wódy jest największa w glebach piaskowych, zaś najmniejsza w ilastych, w których jest ona zależna od struktury gleby (rys. 75). W. glebach ciężkich po długotrwałych okresach suszy powstają głębokie szczeliny. Nimi to przesiąka woda w głąb do chwili spęcznienia gleby, a wtedy prędkość przesiąku wody opadowej szybko^ maleje. Takie ciężkie gleby nabierają struktury w wyniku ich przemarzania i wapnowania oraz zasilania w substancję organiczną.

Silne przesychanie gleb (szczególnie piaskowych i murszowych) wpływa hamująco na ich przepuszczalność, gdyż przestworki kapilarne wypełnianej wtedy powietrzem, a cząstki glebowe otaczane pęcherzykami

⁵ Przy bardziej dokładnych pomiarach uwzględnia się jeszcze ciśnienie atmosferyczne'(a właściwie spadek ciśnienia w okresie pomiaru).

169