gleby171

Wzrost temperatury zwiększa parowanie wody, jeżeli w powietrzu zachodzi pewien medosyt wilgotności. W miarę wzrostu niedosytu wilgotności wzrasta także parowanie wody z gleby (przy tych samych temperaturach). Ruchy powietrza (szczególnie gorące wiatry) przyśpieszają parowanie wody z gleby.

Lieberoth podaje, że w Europie Środkowej straty spowodowane przez parowanie (transpiracja -f- ewaporacja) wynoszą około 70% opadów. Dla rolnictwa ogromne znaczenie ma istniejący w glebie zapas wody, zmieniający się ustawicznie w związku z wzrastającymi w ciągu okresu wegetacyjnego (do pewnego momentu) potrzebami wodnymi roślin. Jak wynika z rys. 76, wyparowanie jest w okresie zimowym najniższe, a w okresie wegetacyjnym najwyższe. Latem powstają niedobory wody. Dlatego sprawą niezwykłej wagi jest zabezpieczenie gleby przed wyparowaniem wody nagromadzonej w czasie zimy.

r

straty przez parowanie -A_

ł

zatrzymywanie I transpiracja'

A \

opady

parowanie

im

> .chwasty

rośliny uprawne

..........MlMplti

kapilamość 1 V / // / /

^{1 x} ✓ y ⁷ s /s.

WF'

nawadnianie

t

X

filtracja i ługowanie

T

straty w postaci płynnej

Bys. 77. Straty wody glebowej w postaci ciekłej i pary wodnej

(wg Buckmana i Brady’ego)

.... ...... . % •

Stosunek parowania powierzchniowego (jałowego) do transpiracji

kształtuje się rozmaicie i zależy głównie od stosunku powierzchni pokrytej roślinnością do powierzchni nie okrytej, długości okresu wegetacyjnego, a także od przebiegu pogody (rys.- 77). Szczególnie wysokie są straty w wyniku parowania jałowego w obszarach o klimacie półsiichym i suchym.

, Stopień wykorzystania wody glebowej zależy głównie od wysokości

173