gleby178

Skład chemiczny powietrza glebowego

W związku z intensywnymi procesami biochemicznymi zachodzącym mi w glebie, skład chemiczny powietrza glebowego jest różny od składu powietrza atmosferycznego i podlega stosunkowo dużym, wahaniom. Ze względu na duże ilości C0₂ wydzielanego do powietrza glebowego przez mikroorganizmy i inne organizmy żywe, a także w procesach mineralizacji, składnika tego jest w powietrzu glebowym znacznie więcej niż w powietrzu atmosferycznym, co ilustruje tab. 12.

Tabela 12

Zawartość azotu, tlenu i C0₂ w powietrzu atmosferycznym i glebowym (wg A. Musierowicza)

Powietrze	Azot %		Tlen %		co,
	obj.	wag.	obj.	wag.	obj.	wag.
Atmosferyczne Glebowe	78,1 70,8—80,2	75,5	20,9 10,4—20,7	23,1	0,03 0,15—0,65	0,05

Zachodzi też pewna odwrotna zależność pomiędzy zawartością C0₂ i 0₂ w powietrzu glebowym i atmosferycznym. W miarę zwiększania się zawartości O_s zmniejsza się zawartość ĆÓ₂ i odwrotnie.

Gazy szlachetne w powietrzu atmosferycznym stanowią ogółem 0,935%, a ilość pary wodnej 0,8—1,5% objętości powietrza.

Powietrze glebowe zawiera więc znacznie więcej dwutlenku węgla (około 15 razy), zaś mniej tlenu niż powietrze atmosferyczne. Poza tym powietrze glebowe zawiera pewne nieznaczne ilości amoniaku, zaś w glebach bagiennych także pewne ilości metanu, siarkowodoru i wo doru.

W glebach strukturalnych, a więc przewiewnych, zawartość tlenu jest wystarczająca dla rozwoju roślin i mikroorganizmów tlenowych. W głębszych poziomach ilość tlenu maleje. W glebach ciężkich, słabo strukturalnych lub nawet bezstrukturalnych, w glebach podmokłych lub bagiennych, zawartość tlenu jest niższa niż w glebach strukturalnych i optymalnie uwilgotnionych, zawartość C0₂ i innych gazów *— wyższa. Brak tlenu hamuje rozwój wielu roślin, szczególnie głęboko korzeniących się roślin motylkowatych.

Poza tlenem atmosferycznym gleby korzystać też mog^ z tlenu dostarczanego im przez wody glebowe poruszające się w kierunku bocznym.    *

Dwutlenek węgla powstaje w glebie głównie wskutek oddychania korzeni roślin. Poza tym powietrze glebowe wzbogaca się w C0₂ w wyniku oddychania mikroorganizmów, a także wskutek rozkładu substancji organicznych. Ilość Ć0₂ na ogół wzrasta w głąb gleby (tab. 13).

:..^;-V_;DO'.W gleby. Ci nych pn* cesy głębi nie, reakc tempera:^ Nitryfikae 4,5°C, a -ra wpływa nasion. 35jjs minirnalr.a nia wynos: ków najlsr najlepiej Zacznie: kształtuje