gleby244

5.1.2. ROLA BAKTERII I INNYCH MIKROORGANIZMÓW W PROCESACH GLEBOWYCH

5.1.2.1. ROZKŁAD SUBSTANCJI ORGANICZNEJ BEZ AZOTOWEJ ♦ W warunkach tlenowych i w środowisku obojętnym lub słabo kwaśnym rozkład celulozy powodują bakterie: Cytaphaga, Cellvibrio, Cellumonas i Pseudomonas, a także niektóre promieniowce.

W bardziej kwaśnych glebach uboższych w składniki pokarmowe, w miarę wzrostu ich zakwaszenia i w warunkach aerobowych wśród drobnoustrojów rozkładających błonnik (celulozę) zwiększa się udział grzybów. W warunkach beztlenowych_ błonnik rozkładany jest przez bakterie beztlenowe, na przykład Clostridium Omeljański i Plectri-dium.

W wyniku procesów mikrobiologicznych prowadzących do rozkładu błonnika powstaje szereg produktów przejściowych, jak: celobioza, glukoza, kwasy uronowe, kwasy tłuszczowe i inne, które następnie ulegają $ mineralizacji. Równocześnie zachodzi częściowa resynteza prowadząca do tworzenia się próchnicy.

Bardzo odporna na rozkład mikrobiologiczny jest lignina (drzew-nik). W warunkach dobrej aeracji i przy odczynie kwaśnym lignina rozkładana jest głównie przez grzyby z grupy podstawczaków (Basidio-mycetes). Znaczną też rolę odgrywają huby, a nie jest wykluczone, że i pewne bakterie (np. z rodzaju Pseudomonaś).

Produktami rozkładu ligniny są między innymi ciemne kompleksowe substancje próchniczne, kwaśne, ubogie w azot, o silnym stopniu dyspersji. W warunkach anaerobowych substancje te ulegają bardzo i powolnemu rozkładowi i mogą nagromadzać się w dużych ilościach (stanowią one np. główną masę torfu torfowisk niskich).

5.1.2.2. MINERALIZACJA PRÓCHNICY

T~j^PrÓChnlCa ^^{6St na} °^gÓ* ^bardzo odporna na rozkład (mineralizację) Jednak niektóre organizmy, a szczególnie promieniowce, mogą przyczyniać się do jej mineralizacji. Dotyczy to zwłaszcza próchnicy trwałej złożonej głównie z kwasów huminowych i humin, żywic, wosków i ligniny. Próchnica ta, ze względu na silne zdolności sorpcyjne (100— —140me/100 g próchnicy), stanowi zapasy pokarmowe. Ponadto ma ona właściwości regulowania stężenia roztworów i zapobiega silnym wahaniom odczynu.