gleby254

lucemik

pole orne

Rys. 99. Pionowy rozkład roztoczy w glebie świeżo uprawionej i pod lucerną

(wg Hdllera, za Tischlerem)

5.1,4*1. WAZONKOWCE

Wazonkowce stanowią grupę pośrednią pomiędzy nicieniami a dżdżownicami. Mają one wymagania siedliskowe zbliżone do nicieni, lecz działalnością swą przypominają raczej dżdżownice. Uczestniczą w mieszaniu substancji organicznej z częściami mineralnymi gleby i nagromadzają duże ilości odchodów. Żywią się rozkładającymi się szczątkami organicznymi; które ulegają dalszej przeróbce w ich przewodach pokarmowych. Na tym głównie polega wpływ wazonkowców na tworzenie się związków próchnicznych w glebie. W glebach ornych występuje 8—14 tys. osobników na 1 m², a w glebach użytków zielonych aż 20—30 tys./m². Wazonkowce przejawiają aktywność życiową tylko w środowisku stale wilgotnym, ale nie mokrym {ze względu na brak tlenu w takich glebach).

DŻDŻOWNICE

Do swego rozwoju dżdżownice wymagają odpowiedniej wilgotności i ciepła, dużej ilości pożywienia, odczynu zbliżonego do obojętnego lub słabo kwaśnego. W glebach o pH mniejszym od 4,5 przeważnie dżdżownice nie występują, gdyż reagują one ujemnie na kwasotę środowiska. Organizmy te spotyka się więc najczęściej w glebach o dobrze rozwiniętym poziomie Ai, o próchnicy mullowej. Rozmieszczenie dżdżownic w różnych gatunkach gleb ilustruje rys. 100.

Kas?

Obecność dżdżownic w glebie zdradzają tzw. koprolity, czyli kon-krecje biologiczne powstające na powierzchni gleby wskutek przepuszczania gleby przez przewód pokarmowy dżdżownic i wydalanie jej w formie kulistych zlepków (rys. 101). Według doświadczeń w Rotham-sted, roczne „spożycie’* gleby przez dżdżownice wynosi 10—90 t/ha.

5i&Żł&StŁfe