gleby275

1.2#ŻYZNOSC SIEDLISKA

Ilość wytwarzającej się masy roślinnej na danej glebie zależy nie tylko od właściwości samej gleby, ale również od takich czynników, jak klimat i relief. Ponieważ wpływ reliefu przejawią się w zmianie właściwości gleby i klimatu* czynnik ten można pominąć.

Tak więc gleba i klimat decydują o żyzności siedliska. Na żyzność tę możemy mieć wpływ, poprawiając warunki glebowe, a także i klimatyczne (chodzi tu o mikro- i mezoklimat), na. przykład przez zakładanie pasów wiatrochronnych, rpżne melioracje, czy nawodnienie.

Żyzność siedliska można określać za pośrednictwem plonów roślin. Porównanie żyzności siedlisk można jednak przeprowadzać tylko wtedy, gdy w obydwu siedliskach stosowane będą podobne zabiegi agrotechniczne. Należy przy tym brać pod uwagę bądź całkowitą masę roślinną bądź też (za Hoffmannem) całkowitą zawartość kalorii w plonach. Przy jednakowej suchej masie plonów roślinnych to siedlisko będzie bardziej żyzne, na którym może być uprawiana większa ilość gatunków roślin.

1.3. URODZAJNOŚĆ GLEB

Na kształtowanie się żyzności siedliska, mierzonej wysokością plonów, ma wpływ (oprócz właściwości gleby i klimatu) także rolnicza działalność człowieka (odpowiednie zabiegi uprawowe, przyrodniczo uzasadnione płodozmiany; dobór odmian, zwalczanie chwastów i szkodników). Biorąc to pod uwagę, dochodzimy do nowego, bardzo istotnego pojęcia urodzajności siedlisk użytkowanych rolniczo.

Pojęcie urodzajności obejmuje więc kształtowanie się plonów roślin jako wyniku żyzności gleby, właściwości klimatu i działalności człowieka.’ Jest to więc pojęcie oparte na wszystkich czynnikach mających wpływ na plonowanie roślin.

Wyróżnia się dwa pojęcia urodzajności:

—    urodzajność potencjalną,

—    urodzajność aktualną.

Urodzajność potencjalna dotyczy plonów roślin uzyskanych przy stosowaniu optymalnych zabiegów uprawowych, tj. zabiegów uwzględniających najnowszy stan wiedzy rolniczej.

Urodzajność aktualna informuje nas o osiąganych plonach roślin na określonym siedlisku w danej chwili. Urodzajność aktualna może kształtować się, nawet przy tej samej żyzności gleby, odmiennie w zależności od charakteru wykonywanych zabiegów uprawowych. Dążeniem rolnika winno być takie gospodarowanie," by urodzajność aktualna możliwie zbliżała się do potencjalnej.