gleby311

Na szczególną uwagę zasługują występujące często zarówno w terenach górzystych, jak i pojeziernych, nawalne opady letnie, powodujące najczęściej powstawanie głębokich wyrw i parowów (rys. 111). W czasie ulewy, w Olsztynie w roku 1957, na polu o glebie piaszczystej pod ziemniakami powstała sieć głębokich parowów, a ilość wymytych składników w przeliczeniu ńa 1 ha wyniosła: 2000—3500 kg próchnicy, 1900—2600 kg Fe₂0₃, 220—330 kg CaO, 240—510 kg MgO, 50—120 kg Pg0₅ i 420—620 kg ‘KaO. Leżące obok pole zadarnione nie poniosło żadnych szkód erozyjnych.

ssw?

ImI

	m
.Hę	@
■mm

Rys. 111. Głębokie żłobiny spowodowane erozją „burzową” koło Olsztyna

(fot H, Uggla)

Ogromne znaczenie ma nachylenie terenu (N) i długość zboczy (L). Im parametry te są wyższe, tym nasilenie erozji jest większe.

Również doniosłe znaczenie mają właściwości gleb (G). Niektóre rodzaje gleb są bardziej, niektóre mniej podatne na erozję. Największą podatność na erozję wodną wykazują gleby lessowe, następnie gleby wytworzone z utworów pyłowych wodnego pochodzenia, dalej gleby gliniaste. Najmniej podatne na zmywanie są gleby wytworzone z iłów. Utwory łatwo wchłaniające wodę (piaski) są stosunkowo odporne na zmywy. Inaczej zgoła rzecz się ma w czasie opadów nawalnych. Wtedy to wierzchnie warstwy gleby nasycają się wodą do maksymalnej po^ jemności wodnej i gleba z łatwością podlega żłobieniu przez spływające