gleby312

masy wody, przy czym tworzyć się mogą pokaźnej wielkości parowy i wyrwy. Natomiast w glebach gliniastych w tym .samym czasie powstają szkody stosunkowo pikłe.

Rozpatrując działanie opadów, należy jeszcze podkreślić, iż nie tyle bezwzględna ich ilość, ile ich natężenie (ilość opadów na jednostkę czasu) decyduje o szkodach erozyjnych.

Dużą rolę odgrywa pokrywa roślinna (O). Najlepiej glebę chronią trwałe użytki zielone i wieloletnie rośliny motylkowate, gorzej — rośliny zbożowe. Najsilniej przebiegają zjawiska erozyjne na polach z uprawami roślin okopowych (ziemniaki, buraki), i warzyw (pomidory, ogórki itp.). Las, szczególnie mieszany, wpływa hamująco na przebieg erozji, a to głównie dzięki dobrej strukturalności gleby i dużej jej zdolności retencyjnej, przy czym znaczną rolę odgrywa ściółka leśna, wchłaniająca jak gąbka duże ilości wody opadowej.

4.1.1.1. RODZAJE EROZJI WODNEJ

^Wyróżniamy następujące rodzaje erozji wodnej: a) powierzchniową b) liniową, c) soliflukcję, d) uprawową i e) suffozję.

Erozja powierzchniowa

Erozja powierzchniowa zachodzi wtedy, gdy wody spływające po powierzchni gleby unoszą drobne cząsteczki glebowe, nie wywołując jednak wyraźnych nacięć (żłobin). Jak wykazały badania, erozja powierzchniowa, choć nie rzuca się w oczy, jest zjawiskiem bardzo szkodliwym. Pogarsza ona właściwości fizyczne gleby (na której powierzchni powstają skorupki), a co najważniejsze, unosi najcenniejsze składniki glebowe w postaci próchnicy, iłu koloidalnego i zasorbowanych w nich makro- i mikropierwiastków.

Erozja liniowa

Erozja liniowa powoduje niszczenie wierzchnich (a następnie i głębszych) warstw glebowych, przy czym powstają kolejno małe, później większe żłobiny, a z biegiem czasu wyrwy, parowy i wąwozy.

Soliflukcja

Pod pojęciem soliflukcji należy rozumieć ześlizg wierzchniej warstwy gleby silnie uwilgotnionej po niżej leżącej, jeszcze zamarzniętej (Ziem-tiicki). Soliflukcja występuje przy dużych nachyleniach zboczy, zagrażając głównie wolno obsychającym zboczom północnym. Grubość ześlizgujących się warstw glebowych wynosi 5—20 cm.