Pestycydy charakteryzują się różnym stopniem toksyczności. Ich działanie na organizmy żywe może być pośrednie i bezpośrednie.
Pośrednie działanie pestycydów na środowisko człowieka odbywa się poprzez glebę i wodęr lub poprzez produkty żywnościowe pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Dostają się one do gleby bądź przez wprowadzenie przez rolnika przed siewem wraz z zaprawionymi nasionami, podczas opylania lub opryskiwania uprawnych, bądź przez spłuki
wanie przez deszcz do gleby. W glebie ulegają one zasorbowaniu przez kompleks sorpcyjny. Ilość i czas sorbowania pestycydów przez glebę są różne i zależą od wielu czynników, jak: skład mechaniczny, zawartość próchnicy lub minerałów ilastych, odczyn gleby oraz charakter samego pestycydu. Istnieją pestycydy łatwo wypłukiwane przez wodę i takie, których związanie z glebą jest długotrwałe. Do pierwszych należy np. wodzian chldralu (GCI3CHO) stosowany do niszczenia chwastów. Niebezpieczeństwo tych środków polega na łatwości przedostawania się ich do wody gruntowej, do riek i mórz oraz wód studziennych. Mogą one ulegać rozłożeniu przez drobnoustroje żyjące w wodzie.
Pestycydy zasorboweme prżez glebę ulega ją w niej różnym przemiał nom biochemicznym i mogą ulec rozkładowi przez drobnoustroje czerpiące z nich węgiel jako źródło energii (Lityński). Szkodliwość pestycydów będzie więc tym większa, im dłuższy będzie okres pozostawania ich w glebie (tab. 35). : *
Tabela 35
Czas pozostawania pestycydów w glebie
Lp. |
Nazwa preparatu |
Substancja chemiczna t |
Rodzaj pestycydu |
Czas pozostawania wgle^ |
ti |
2,4-D |
kwas; £4*iwuchlorofcnoksyocto- | ||
wy |
herbicyd |
2—8 tygodni | ||
2. |
. IPC |
fenylokarbammian izopropylu |
herbicyd |
2—4 tygodni |
3. |
2.4,5-T |
kwas 2,4,5-trójchIorofenyloksy- | ||
• i. i;’ \ : \ |
octowy |
herbicyd |
5—11 miesięcy | |
4. |
2,3,6-TBA |
kwas 2,3,6-trójchlorobenzoesowy |
herbicyd |
2 lata |
5. |
DDT |
dwuchloroetylotrójchloroetan |
insektycyd |
3—5 lat |
S 6. |
HCH |
sześdochlorocykloheksan |
insektycyd |
11 lat |
Długość czasu pozostawania pestycydów w glebie musi być brana pod uwagę przy terminach siewu. Okres, w którym nie wolno na glebie skażonej pestycydami uprawiać roślin uprawnych przeznaczonych na paszę lub spożycie, określamy jako karencję. W czasie karencji następuje v całkowite' rozłożenie: pestycydu.