gleby374

' (RFN), j, silnie

wpływa korzystnie na ich strukturę i na inne właściwości fizyczne oraz na właściwości sorpcyjne. Czarnoziemy są zasobne w składniki pokar-' niowe roślin, a stopień ich wysycenia zasadami~wynosi^-'często pohafl.^ 90°Zil Należą one do najlepszych gleb Pj)j3£XIlwiata?^    ~~

W Polsce wyróżnia się, zgodnie z podziałem PTGleb., 3 typy gleb czarnoziemnyęh. Są to:

—' czarnoziemy leśno-stepowe,

— szare gleby leśne,

-—czarnoziemy leśno-łąkowe (dawniej zwane czarnymi ziemiami).

Niemniej już od dłuższego czasu gleboznawcy sygnalizują występowanie na terenie całej Polski gleb szarych, bądź w kompleksach z typowymi czarnoziemami leśno-stepowymi, bądź w kompleksach z typowymi czarnoziemami leśno-łąkowymi, czy z glebami brunatnymi, a czasem płowymi (Musierowicz, Borkowski, Witek, Uggla). Gleby te, wobec braku dla nich miejsca w systematyce PTGleb., określane są różnie, najczęściej jako: czarne ziemie silnie zdegradowane, szare ziemie, czarne ziemie ńiedokształcone, gleby szare itp. Dlatego wydaje się słuszne, aby gleby te w przyszłości oddzielić od czarnoziemów leśno-łąkowych w randze typu.

Wychodząc z założenia, że gleby szare są pochodnymi gleb czarno-ziemnych, omówiono je w tej książce w drugiej kolejności, a więc: szare gleby leśne po czarnoziemach leśno-stepowych, zaś szare gleby występujące w strefie leśno-łąkowej ha terenie całej Polski — po czarnoziemach leśno-łąkowych.

3.4.1. CZARNOZIEMY LEŚNO-STEPOWE

Czarnoziemy leśno-stepowe powstały w strefie leśno-stepowej. Występują one w południowo-wschodniej i południowej części Polski, gdzie wytworzyły się z lessu: Mają one budowę: Ai-C lub Ai-B-C. W głębszych partiach profilu i w skale macierzystej występują skupienia laleczek lessowych. Poziom próchniczny, o barwie ciemnoszarej, ma głębokość około 50—60 cm, a niekiedy większą. Są to gleby biologicznie czynne, adsorpcyjnie nasycone, o dość wąskim stosunku C:N, wynoszącym około 10.

Tworzenie się próchnicy w czarnoziemach typowych i gromadzenie się jej jest związane ze specyficznymi warunkami siedliskowymi stepów. Odgrywają tu rolę zarówno klimat kontynentalny, jak i pokrywa lessowa. Roślinność trawiasta, bujnie rozwijająca się wiosną na żyznej i wilgotnej glebie, latem zasycha, przy czym nagromadzają się duże ilości substancji organicznej. Substancja ta rozkładana jest głównie na wiosnę, częściowo jesienią. Mimo silnych procesów mineralizacji, znacz-

	9'
	■*r&V Ą
	I
wsS/ufiKi