gleby396

piaski gliniaste (na terenie całej Polski), % Gleby te położone są bądź w miejscach równych, płaskich, bądź na zboczach lub w płaskich obniżeniach terenowych (rys. 135). Występują także na podłużnych pagórkach rozciągających Się wzdłuż rzek, np. Łyny. Pochodzenie omawianych gleb może być bardzo różne i wiąże się najczęściej z pochodzeniem gleb im towarzyszących.

Rys. 135. Rozmieszczenie czarnoziemów leśno-łąkowych (1), szarych gleb leśno--łąkowych (2), gleb szarobrunatnych (3) i brunatnych (4) w terenie lekko falistym

(oryg.)

*

Właściwości gleb szarych kształtują się w zależności od wypadkowej wielu czynników, wśród których położenie w rzeźbie terenu i związane z tym stosunki wodno-powietrzne odgrywają rolę wiodącą. Niemniej znaczny wpływ wywiera skład mechaniczny. Pod tym względem szare gleby podzielić można na kilka grup:

—    szare gleby wytworzone z glin zwałowych i fluwioglacjalnych (lekkich, średnich i ciężkich),

—    szare gleby wytworzone z utworów pyłowych,

—    szare gleby wytworzone z iłów,    -^y

—    szare gleby wytworzone z piasków gliniastych.

Badania mikromorfologiczne szarych gleb wytworzonych z utworów pyłowych wykazały, że plazma nieorganiczna jest ściśle związana z klaczko watą ciemnobrunatną, bezpostaciową substancją organiczną! a mikroszkielet złożony jest z mniej więcej równoziamistych cząstek pyłowych oraz że ilość por większych, wypełnionych powietrzem jest mała.

Poniżej podaje się przykłady opisów morfologicznych kilku gleb szarych.

B a r t ą ż e k, profil 1, Teren równy. Pole pod jęczmieniem. H. Uggla, T. Wocławek.

Ap .0—25 cm —poziom omo-próchnićzny barwy szarej. Utwór pyłowy zwykły, budowa drobnogruzełkowa, układ pulchny.

Ai 25—35 cm — poziom akumulacyjny barwy czarnej. Utwór pyłowy, zwykły, świeży, budowa gruz elkowa, układ pulchny.