gleby416

mmkm

drobnoziarnistej, szybko w głąb przechodzącej w. ośtrokrawędzistą, pryzmatyczną. Są to gleby zwięzłe, a w skale macierzystej zbita. Ze względu na ciężki skład skały macierzystej, gleby te wykazują stosunkowo małe zróżnicowanie poziomów genetycznych, co między innymi związane być może z ich słabą przepuszczalnością. W całym profilu występują niekiedy marmurkowate plamy oglejenia.

Gleby tego rodzaju mają tak odrębne właściwości fizyczne i fizy-. kochemiczne, że włączane są na Zachodzie do osobnego typu „pelosoli brunatny eh”.

Zawierają one na ogół znaczne ilości próchnicy, poziom akumulacyjny w warunkach przeciętnych jest średnio głęboki. Typowym przykładem takich gleb są tzw. czterowolne gleby ciechanowskie, opisane już przez Miklaszewskiego, a szczegółowo zbadane przez Olszewskiego.

■\ Gleby te zawierają około 75—85 t próchnicy na ha. Z powodu słabej działalności mezofauny w glebach tych często brak jest poziomu przejściowego Ai(B), zawierającego zwykle około 1% próchnicy.

Ciężkie gleby brunatne wytwarzają się także na iłach wstęgowych i iłach poznańskich (trzeciorzędowych). Są to gleby bardzo trudne do uprawy, po zejściu śniegów mażące się silnie, po wyschnięciu tworzące duże bryły. Uchwycenie odpowiedniego momentu wejścia w pole w znacznym stopniu przyspiesza i ułatwia ich uprawę. Gleby te wymagają koniecznie drenowania, wapnowania (ze względów strukturotwór-czych — formami tlenkowymi, CaO), stosowania obornika (lub innych materiałów organicznych) oraz nawożenia mineralnego. Gleby te mają duże rezerwy pokarmowe (podobnie jak ciężkie czarnoziemy leśno-łą-kowe), które przez stosowanie nowoczesnej, racjonalnej uprawy można stopniowo uruchamiać.

Gleby brunatne ciężkie wytworzone z glin ciężkich i iłów zalicza się do gleb klasy Ilia—IVa, a po odpowiedniej ich melioracji nierzadko do klasy II. Są to gleby wybitnie pszenne, kompleksu 2, a odmiany niżej położone — kompleksu 8. Na glebach tych doskonale plonuje koniczyna czerwona, a na glebach najlepszych wysokie plony daje pszenica, rzepak, bobik i buraki cukrowe.

Gleby brunatne wytworzone z utworów pyłowych wodnego pochodzenia oraz lessów

Zupełnie odmienne właściwości rolnicze wykazują gleby wytworzone z utworów pył o w y c h, a szczególnie lessowych. Najlepiej poz-