FORMY ORGANIZACJI RYNKU
mnijmy główne założenia, w ramach których analizujemy działalność Pn2ebiorstwa funkcjonującego w gospodarce rynkowej.
Pp ktem wyjścia jest założenie o racjonalności producenta. Opierając swo-n ałanie na zasadzie optymalizacji producent dąży do osiągnięcia maksy-\e | h korzyści z produkcji. Osiąganiu korzyści towarzyszy konieczność koszenia kosztów ekonomicznych.
P° Maksymalizacja zysku jest wymiernym celem działalności produkcyjnej przedsiębiorstwie - producent dąży do osiągnięcia jak największej różnicy między przychodami ze sprzedaży wytworzonej produkcji a nakładami na
^Zys^globalny przedsiębiorstwa zależy przede wszystkim od trzech ele mentów - od kosztów produkcji, ilości sprzedanych produktów oraz od ceny sprzedaży. Znając koszt wytworzenia produktu oraz cenę sprzedaży możemy obliczyć zysk brutto, który jest różnicą między ceną i kosztem. Jest to zysk jednostkowy, który pomnożony przez ilość sprzedanych produktów daje zysk globalny brutto.
Dotychczas rozpatrywaliśmy kształtowanie się kosztów produkcji w zależności od rozmiarów produkcji zakładając, że warunki zewnętrzne przedsiębiorstwa są stałe. Przede wszystkim nie braliśmy pod uwagę kwestii kształtowania się cen rynkowych, po których można sprzedać wytworzone produkty. W gospodarce rynkowej ceny kształtują się na rynku. Rynek może być jednak zorganizowany w różny sposób. Powiązania między podmiotami gospodarczymi (kupującymi i sprzedającymi) na rynku zależą m.in. od rodzaju konkurencji panującej na rynku danego produktu.
Ograniczoność zasobów sprawia, że między producentami istnieje konkurencja o dostęp do zasobów. Równocześnie producenci rywalizują w zdobywaniu odbiorców dla swoich produktów. W podobny sposób kupujący konkurują ze sobą w zakupie najlepszych i najbardziej korzystnych dla nich dóbr.
Konkurencja między podmiotami gospodarczymi jest cechą gospodarki rynkowej. Może ona przybierać różne formy a także może charakteryzować się różnym stopniem natężenia.
Ważnym elementem konkurencji rynkowej jest cena produktu, wpływająca na ształtowanie się popytu i podaży. Wykorzystywanie ceny w walce konkurencyjnej między podmiotami gospodarczymi określa się mianem konkurencji cenowej.
stVczne
dla konkurencji niecenowej.
tak° konkurencyin°ści danego produktu świadczy nie tylko jego cena. Również sov!^ h menty *ak jako^ produktu, warunki gwarancji, zapewnienie usług serwi-cza ' °dpowiednie warunki finansowania zakupów, reklama itp. mają zna-Prod^^^ na poziom konkurencyjności wielu, współcześnie wytwarzanych et,___ tow- Konkurowanie przy pomocy tych właśnie elementów jest charaktery-
203