image 5(2)

•    niedokrwistości hemolityczne związane z nadmiernym niszczeniem krwinek czerwonych

•    niedokrwistości pokrwotoczne

Niedokrwistość z niedoboru żelaza

Niedobór żelaza może być spowodowany —> nadmierną jego utratą (krwawienia),

—► zwiększonym zapotrzebowaniem ( ciąża, okres szybkiego wzrostu),

—► zmniejszonym wchłanianiem ( niedobór białka transportującego - transferrytyny )

—► za małą podażą w diecie.

Terapia —► podawanie doustnych preparatów żelaza po posiłkach - ze względu na lepszą tolerancję, drogą pozajelitową wtedy, gdy jony Fe nie mogą być wchłonięte z przewodu pokarmowego z powodu niedokwasoty lub bezkwasoty soku żołądkowego.

Lepiej przyswajalne jest żelazo dwuwartościowe (jony żelazaweobecność witaminy C również polepsza wchłanianie jonów żelaza. Iniekcje dożylne, ze względu na możliwość wystąpienia anafilaksji rozpoczyna się od dawki 20 mg, aby ocenić wrażliwość na lek.

Działania niepożądane zależą od drogi podania :

po podaniu doustnym p.o. —> utrata łaknienia , bóle brzucha, nudności, zaparcia lub biegunki, po domięśniowym i.m. —►bóle i nacieki w miejscu iniekcji, przebarwienia skóry, powiększenie węzłów chłonnych

po dożylnym i.v. —►bóle i zawroty głowy, przyśpieszenie czynności serca i/lub arytmie, spadek ciśnienia krwi, zapaść, wymioty, bóle brzucha, duszności, gorączka, wstrząs anafilaktyczny.

Przeciwwskazania •

niedokrwistość hemolityczna i aplastyczna, hemosyderoza, ostre choroby nerek i wątroby Preparaty

Hemofer prolongatum — draż. siarczan żelaza uwodniony (Fe ⁺2 )

Hemofer, Ferro 66 — krople, chlorek żelazawy czterowodny (Fe ⁺2 )

Ferro-Gradumet - tabl. Fe ⁺2

Resoferon - draż. siarczan żelazawy (Fe⁺2 ) + kwas bursztynowy 185 mg Ascofer — draż. glukonian żelazawy dwuwodny (Fe ⁺2 ) + witamina C Hemofer F prolongatum - draż.,

Ferrograd Folie - tabl. powl. siarczan żelazawy (Fe ⁺²) + kwas foliowy Jectofer inj. - kompleks żelaza, sorbitolu i kwasu cytrynowego do podawania i.m.

Ferrum- Lek inj - kompleks cukrzanu żelazowego (Fe ⁺³) do stosowania iv. lub standaryzowany kompleks żelaza z poliizomaltozą(Fe ⁺³ ), do stosowania i.m.

Venofer inj. — kompleks sacharozy i wodorotlenku żelaza ( Fe ⁺³ ), iv.

Niedokrwistości megaloblastyczne

Witamina B12 i kwas foliowy, poprzez swój udział w syntezie kwasów nukleinowych, warunkują dojrzewanie krwinek czerwonych. Wynikiem niedoboru tych związków jest powstawanie nieprawidłowych krwinek - megaloblastów.

Niedobór witaminy B12 może być spowodowany —► niedostateczną podażą w diecie, zaburzeniem wydzielania czynnika wewnętrznego warunkującego jej wchłanianie (niedokrwistość złośliwa Addisona - Biermera), zespół złego wchłaniania jelitowego, zakażenia robakami obłymi, tasiemczyce, wrodzony niedobór białka nośnikowego- transkobalaminy II.

Witamina B12 bardzo słabo wchłania się z przewodu pokarmowego, dlatego też w leczeniu stosuje się ją w postaci wstrzyknięć domięśniowych. W dużych dawkach witaminę B12 stosuje się w schorzeniach nerwów obwodowych np. rwie kulszowej, lumbago).

W leczeniu niedokrwistości megaloblastycznej nie powinno się uzupełniać kwasu foliowego bez uprzedniego podawania witaminy B12.

Przyczyną niedoboru kwasu foliowego może być —* niedostateczna podaż w diecie, złe wchłanianie, zwiększone zapotrzebowanie ( ciąża, zakażenia, choroba nowotworowa), zaburzenie metabolizmu wywołane stosowaniem metotreksatu (cytostatyk).

6