gleby484

3.9.1. GLEBY MURSZOWE

Pojęcie gleb murszowych wprowadził do literatury polskiej Miklaszewski, ale dopiero J. Tomaszewskiemu zawdzięczamy zbadanie istoty procesu murszowego oraz wyjaśnienie jego przebiegu i dynamiki. Zwracał on szczególną uwagę na zachodzące w tych glebach zjawiska aero-bowe i anaerobowe.

Procesy murszenia w torfach i innych utworach, organicznych są wynikiem obniżenia się poziomu wody gruntowej, szczególnie przy okresom wych wahaniach wody. Jak wykazały współczesne badania, procesy murszeniaP powodują daleko idące zmiany we wszystkich-właściwościach gleby.

W typie gleb murszowych wyróżnia się następujące podtypy:

—    gleby torfowo-murszowe,

—    gleby mułowo-murszowe,

—    gleby gytiowo-murszowe,

—    .gleby raineralno-murszowe,

—    gleby murszowate.

3.9.1.1. GLEBY TORFOWO-MURSZOWE

Gleby torfowo-murszowe są w Polsce najbardziej rozpowszechnione i'występują na wszystkich zmeliorowanych torfowiskach niskich. Tworzą się one w wyniku procesu murszen-ia. W wyniku tego procesu w masie torfowej zachodzą daleko idące zmiany właściwości fizycznych, chemicznych, fizyko-chemicznych i biologicznych. Zwiększeniu ulega zwłaszcza ciężar objętościowy wskutek zagęszczania się substancji organicznej, zmniejsza się natomiast porowatość i pojemność wodna. Wskutek silniejszej mineralizacji torfu powiększa się ilość części popielnych. Jednocześnie wzrasta zawartość: N, S, Ca, Mg, P i K. Ilość ciał bitumicznych ulega zmniejszeniu wskutek rozkładu ich przez drobnoustroje. Znamienną cechą procesu murszenia jest intensywna humifi-kacja, przy czym powstająca próchnica „murszowa” wykazuje odmienne właściwości w stosunku do „torfowej”: stosunek Ch:Cf jest wyższy, a zawartość ligniny niższa. Stosunek C:N zawęża się w porównaniu z glebami torfowymi niezmurszałymi (bagiennymi), zaś odczyn nieco wzrasta. Wyrazem zewnętrznym procesu murszenia torfu są daleko idące zmiany morfologiczne, zachodzące w murszejącej glebie torfowej, a wyrażone w uformowaniu się wielce charakterystycznych poziomów genetycznych i odmiennej struktury (ale tylko .w torfach głębokich). Zjawiskiem szczególnie znamiennym jest zanik budowy włóknistej jako wynik daleko posuniętej humifikacji masy torfowej i powstanie agregatów różnej wielkości i kształtu. Z prawie jednolitej gleby torfowej