gleby488

mm

Na podstawie analizy rodzajów i podrodzajów gleb torfowo-murszo-wych ustalono, iż najlepsze właściwości fizyczne, a zwłaszcza porowatość, zdolność do podsiąkania i wilgotność, a zarazem najmniejszą zawartość powietrza mają gleby o słabo zaawansowanym stopniu mursze-nia, wytworzone z torfów słabo rozłożonych. Nieco gorsze, lecz także jeszcze dobre właściwości, wykazują gleby o słabym i średnim stopniu zmurszenia, wytworzone z torfów średnio rozłożonych i z torfów słabo rozłożonych. Gleby te mają nieco mniejszą porowatość (w stosunku do wymienionych), a ich wilgotność w wierzchniej warstwie jest na wiosnę niższa, a także gorzej kształtuje się ich podsiąkalność. Mimo to gleby te, nawet przy głębokości wody 80—90 cm, nie podlegają przesuszeniu. Najgorzej kształtują się właściwości gleb silnie zmurszałych wytworzonych z torfów średnio i silnie rozłożonych. Ze względu na znaczny stopień zagęszczenia masy torfowej (wysoki ciężar objętościowy, niska porowatość) i niekorzystną, gruboagregatową strukturę, woda w tych glebach słabo podsiąka. Rozpyleniu i przesuszeniu tych gleb zapobiega utrzymywanie poziomu wody gruntowej na małej głębokości (30— 35 cm).

Należy podkreślić, iż przeobrażenie gleb torfowo-bagiennych w rmir-szowe jest procesem nader korzystnym. Pogłębianie się procesu mur-szenia powoduje jednak pogarszanie się właściwości fizycznych i rolniczych gleb. Głębokie i trwałe odwodnienie może natomiast doprowadzić na^et do powstawania nieużytków. Regulowanie poziomu wody gruntowej, a tym samym stosunków wodno-powietrznych, winno być oparte na znajomości rodzajów i podrodzajów gleb murszowych.

Użytkowane rolniczo najlepsze gleby torfowo-murszowe są zaliczane do klas R Illb i IVa, kompleksu 8a, gorsze odmiany — do klasy IVb i V kompleksu 9a. W użytkowaniu łąkowym gleby zmeliorowane należą do klas Ł III i IV, kompleksu 2z, a mursze o nieuregulowanych stosunkach wodno-powietrznych — do klas Ł V i VI, kompleksu 3z.

Gleby murszowe często mogą tworzyć się z materiałów warstwowanych, jak torf na gytii (lub gytia na torfie). Najczęściej spotyka się gleby torfowo-murszowe na gytii wapiennej, o profilu AdMj-Ma-GtjCa-Gt₂Ca. Pod warstwą darniowo-murszową o budowie drobnoziarnistej, zalega dość gruba niekiedy warstwa murszowo-torfowa o budowie gru-zełkowej. Niżej występuje niezbyt gruba warstwa wapna łąkowego barwy żółtawobiałej, zazwyczaj z drobnymi rdzawymi ciemnymi plamkami, a także nierzadko korytarzami dżdżownic. Pod tą warstwą występuje prawie biała, lub szarawa, warstwa wapna łąkowego (lub gytii wapien-

war-

orfo-

dzaje

Kle sz czów ek. Dolinka. H. Uggla i inni.

AdMt 0—20 cm — mursz barwy cząrnobrunatnej, o budowie drobno-¹⁴ Wapno łąkowe zawiera ponad 80% CaCO_a, gytia wapienna do 80% CaCO_a.