gleby519

WŁAŚCIWOŚCI ROLNIC Z E G L E B DEL U W I A LNY CH

Pod względem składu mechanicznego gleby deluwialne dzieli się tak samo, jak mady, tzn. na gatunki według przeważającego składu mechanicznego. Mamy więc gleby deluwialne:

—    bardzo lekkie, zawierające 0—10% części spławialnych,

—    lekkie, zawierające 10—20% części spławialnych,

—    średnie, zawierające 20—35% części spławialnych,

—- ciężkie, zawierające 35—-50% części spławialnych,

—    bardzo ciężkie, zawierające ponad 50% części spławialnych.

Występujące na-terenach pojeziorowych gleby deluwialne mają przeważający skład piasków gliniastych mocnych, pylastych, lub glin lekkich pylastych, utworów pyłowych zwykłych (a czasem ilastych). Wyżej położone odmiany gleb deluwialnych i koluwialnych średnich i ciężkich — to gleby wybitnie pszenno-buraczane klasy Ilia i Illb, kompleksu 2. Odmiany położone niżej (ciężkie i bardzo ciężkie) wydają w latach przekropnych plony gorsze i niepewne, stąd zalicza się je do kompleksu zbożowo-pastewnego mocnego (8). Lżejsze, wyżej położone odmiany (gleby deluwialne lekkie) np. wytworzone z piasków gliniastych lekkich i mocnych, należą do kompleksu żytniego bardzo dobrego. W zależności od grubości warstwy deluwialnej i charakteru skały podścielającej, mogą to byó gleby żytnio-ziemniaczane dobre, a nawet słabe (płytkie na piasku luźnym). Niżej położone gleby deluwialne, zwłaszcza czarnoziemne murszaste, są typowymi glebami użytków zielonych kompleksu 2z lub też należą do kompleksu 8.

Zupełnie odmienne właściwości rolnicze cechuje gleby deluwialne czarnoziemne, wytworzone z lessu (czarnoziemy namyte). Mają one zazwyczaj skład mechaniczny utworów pyłowych ilastych lub glin pylastych, a zatem są to gleby ciężkie (35—50% części spławialnych). Gleby te cechuje (jak wszystkie gleby deluwialne) nie tylko wysoki' procent próchnicy, ale także ogromna jej ilość w przeliczeniu na t/ha: przy grubości poziomu Aj sięgającym 100 cm i zawartości próchnicy 4%, ilość próchnicy wynosić może nawet około 600 t/ha. Gleby takie zalicza się do klas I i II lub III, a więc do kompleksu pszennego bardzo dobrego (i dobrego) oraz zbożowo-pastewnego mocnego. Na czarnoziemach na-mytych zboża łatwo wylęgają ze względu na duże zasoby azotu.

Gleby deluwialne rędzinowe (rędziny namyte), jako wytworzone z utworów bogatych w CaC0₃ mają nieco odmienne właściwości rolnicze niż pozostałe gleby deluwialne. Skład mechaniczny tych gleb — to przeważnie gliny średnie lub nawet ciężkie (są to więc gleby ciężkie i bardzo ciężkie). Jednak w suchych latach gleby te dają bardzo wysokie plony pszenicy, koniczyny, esparcety, buraków i innych roślin. W latach wilgotnych zboża mają tendencję do wylęgania. Gleby te należą do tzw. gleb „minutowych”. Najczęściej zalicza się wyżej położone