gleby532

glębot wór czego w skale macierzystej mogą zachodzić daleko idące zmiany, szczególnie w jej składzie chemicznym, wywołane w znacznym stopniu przemywaniem gleby i przemieszczaniem drobnych cząsteczek w głąb profilu.

Powstająca cienka warstewka gleby (poziom akumulacyjny inicjalny) umożliwia rozwój i wegetację wielu roślin. Dobre rezultaty w zalesianiu hałd węglowych uzyskano na silnie przepalonych łupkach i piaskowcach karbońskich. Spośród różnych drzew i krzewów dobre wyniki da-

ły: olsza czarna i szara motylkowatych.

robinia, osika, topola oraz niektóre z roślin

3.13.2.2. GLEBY POCZĄTKOWEGO STADIUM ROZWOJOWEGO,

TWORZĄCE SIĘ NA NIEUŻYTKACH PO WYROBISKACH

Wśród nieużytków bezglebowych wyróżnia się także różnego rodzaju wykopy, jak: kamieniołomy, wyrobiska piąskowe, glinianki, doły potor-fowe, zapadliska spowodowane kopalnictwem górniczym, warpie '(doły po dawnych odkrywkowych kopalniach rud srebra i cynku) i inne. W takich nieużytkach odsłaniane są głęboko leżące warstwy skalne, najczęściej pozbawione wszelkich cech właściwych glebom.

Interesujące wyniki uzyskuje się w katowickim ośrodku naukowym nad rekultywacją wyrobisk popiaskowych. Stwierdzono, że intensywność przebiegu procesu tworzenia się nowej gleby (wyrażona kształtowaniem się poziomu próchnicznego i tworzeniem się korzystnych form próchnicy) zależy głównie od:

—    składu mechanicznego odsłoniętej warstwy,

—    głębokości zalegania lustra wody gruntowej,

—    nawożenia organicznego (np. nadkładem niszczonej gleby leśnej) i mineralnego,

—    Zastosowanej roślinności.

Na coraz większą skalę przeprowadzane są doświadczenia nad szybkością tworzenia się poziomu próchnicznego i nad właściwościami fizycznymi, chemicznymi i biologicznymi gleb, początkowego stadium rozwojowego wytworzonych na przeróżnych materiałach odpadkowych przemysłu. Doświadczenia te prowadzą do wniosku, że uzyskanie nowych gleb jest możliwe, jednak proces glebotwórczy na ogół rozwija się powoli, do czasu uzyskania kilkunastocentymetrowego poziomu próchnicznego, który by zapewniał roślinom odpowiednie warunki życiowe. Dużą przyszłość w rekultywacji mają mało wymagające rośliny z rodziny motylkowatych (np. nostrzyk).