Gleby str 1

7. Gleby

Z zakamarków pamięci

1.    Co to jest gleba?

2.    Jakie znasz typy gleb?

3.    Czym się różnią gleby strefowe od ust refowych?

4.    Które gleby są charakterystyczne dla strefy umiarkowanej?

5.    Podaj nazwy gleb uznawanych za najlepsze.

czynniki warunkujące powstawanie gleby

Powstanie gleby jest związane z wieloma czynnikami natury przyrodniczej i pozaprzyrodniczej. Typ gleby zależy od podłoża skalnego, klimatu oraz pokrywy roślinnej. Roślinność porastająca gleby wpływa na jej skład i budowę, ale gleba również kształtuje roślinność. Mamy tutaj do czynienia z klasycznym sprzężeniem zwrotnym.

Gleby Polski

Gleby Polski (ryc. 7.l,str. 54) tworzyły się w warunkach klimatu umiarkowanego, na podłożu sypkich i zw ięzłych skał osadowych. Niektóre gleby powstały na podłożu litym, na przykład wapiennym. Oto charakterystyka gleb najczęściej występujących w naszym kraju:

cechy i występowanie gleb brunatnoziemnych

Gleby brunatnoziemne ukształtowały się na podłożu skał-nkrncho, wych zawierających duży udział frakcji ilastej. Niektóre powstały na utworach akumulacji lodowcowej (glinach i piaskach gliniastych), inne na pylastych utworach akumulacji rzecznej, jeszcze inne, charakterystyczne dla południowej Polski, na utworach lessopodobnych. Roślinnością, która miała wpływ na powstanie gleb brunatnoziemnych, były lasy liściaste, najczęściej o charakterze grądów. Gleby brunatnoziemne zaj-mują 51% powierzchni kraju. Brunalnoziemy dzielą się na dwa podstawowe typy:

-    brunatne właściwe,

-    brunatne kwaśne.

cechy i występowanie gleb bielic owych

Gleby bielicowe powstały na podłożu piaszczystym, najczęściej poro-śniętym przez bory (lasy iglaste). Należą do gleb mało urodzajnych. Gleby bielicowe. które zajmują około 25% powierzchni kraju, dzieli się na trzy typy:

-    rdzawe, powstałe na zażelazionych piaskach, prze/, co zyskały charakterystyczną barwę;

-    bielicowe, które wykształciły się na ubogich piaskach i mają charakterystyczny poziom wymycia, nadający im jasną barwę;

bielice, które są skrajnym przykładem procesu biclicowienia, doprowadzonego do postaci, w- której brakuje poziomu próchnicznego. Typem pośrednim między glebami brunatnymi a biclicowymi są gleby płowe.

53