Gleby str 5

7. Gleby

Ryc. 7.2. Rozmieszczenie gleb zagrożonych erozją (S. Uziak, Z. Klimowicz, Elementy geografii glob i gleho-znawstwa, Lublin 2000)

Ryc. 7.3. Zadrzewienia śródpolne

i pastwisk. Warstwa darni utrudnia wtedy spłukiwanie. Istnieje równic/ silny związek między nasilaniem się erozji gleb w górach a ich wylesianiem. Lasy retencjonują (zatrzymują) wodę, ograniczając jej spływ.

Wywiewaniu /. gleby składników dc-cydujących o jej urodzajności można zapobiegać, stosując właściwą uprawę. Gleba powinna być jak najdłużej pod okrywą roślinną. Po żniwach sieje się w związku z tym tak zwane poplony. Uzyskuje się w len sposób dodatkowy plon, a jednocześnie chroni glebę przed wywiewaniem. Wskazana jest też uprawa zbóż ozimych, które są wysiewane jesionią. Zboża le, rosnąc i wytwarzając systemy korzeniowe, powodują, że gleba jest mniej narażona na erozję. Na wiosnę, kiedy gleba ulega przesuszeniu, rośliny ozime nadal chronią ją przed wywiewaniem. Inną metodą jest sadzenie pasów zad rzewień śródpolnych (ryc. 7.3). Pasy drzew ograniczają silę wiatrów, wywiewających glebę z rozległych pól. Dodatkowo poprawiają one stosunki wodne w glebie, podnoszą poziom wód gruntowych. Jest jeszcze jedna korzyść: w konarach drzew gniazdują ptaki, żywiące sic wieloma szkodnikami pól.

Geografioły

Problem erozji gleb nie jest nowy. Już w XIX wieku zaznaczył się w sposób dotkliwy, szczególnie na dużych polach wielkich majątków ziemskich. Prekursorem nowatorskich rozwiązań w dziedzinie ochrony przed erozją był Dezydery Chłapowski. Ten generał walczący w powstaniu listopadowym po jego klęsce wyjechał do Anglii i tam poznał nowe metody walki z erozją gleb, przede wszystkim sadzenie pasów zadrzewień śródpolnych. Ten właśnie sposób zastosował w swoim majątku wTurwi pod Poznaniem. Pasy zadrzewień śródpolnych zasadzone przez Chłapowskiego nadal rosną. Chroni się je w jedynym parku krajobrazowym, w którym ochronie podlega głównie krajobraz rolniczy. Znajduje się on w okolicy Turwi i został nazwany imieniem Dezyderego Chłapowskiego. Park ten jest też świadectwem pamięci o ekonomicznej walce Polaków z Niemcami w zaborze pruskim. Niemieccy właściciele ziemscy sztuki uprawy roli w Wielkopolsce uczyli się od Polaków.

Wyszukiwarka