syntezę sylab. Dobre opanowanie syntezy sylab dwufonemowych znacznie ułatwi nam analizę fonemową.
21) . Nauczyć analizy foncmowej sylab o budowie CV (spółgłoska
-f- samogłoska) i wyrazów o prostej budowie fonemowej.
Wykorzystać rozsypanki obrazkowe fonemowe i klocki LOCO.
Ad 21). Analizy fonemowej będziemy w początkowym okresie uczyli na śladach syntezy. Teraz dzieci wystąpią w roli podających głoski do złożenia w sylaby. W końcu zaproponujemy zabawy, w których dzieci będą miały ustaiić, z jakich głosek składają się
sylaby lub krótkie wyrazy. Do zabaw wprowadzamy rozsypanki obrazkowe fonemowe. Każda częśc obrazka jest związana z jednym tónerr.c; !>ziec:skład . uobra/t-k . części. A-ymawiaiącp«.szczeg. '. •; wosk: Rozsypanie \ maęaią Kontrolować ::cznę fonemow w wyrazie Znajomość niektórych liter ułatwi kontrolowanie fonemow Mozę jednak osłabić tez samą analizę, z czego musimy zdawać sobie sprawę. Dziecko musi już umieć rozkładać wyrazy na fonemy bez patrzenia na litery. Niektórym dzieciom łatwiej będzie opanować technikę syntezy i analizy fonemowej, gdy ćwiczeniom z tego zakresu będą towarzyszyć litery. Wykorzystamy klocki LOGO oraz rozsypanki obrazkowe fonemowe. Rozsypanki obrazkowe fonemowe pomogą nauczycielowi w kontrolowaniu poprawności podziału wyrazów na fonemy, gdyż każdy obrazek jest pocięty na tyle części, z ilu fonemów składa się wyraz związany z tym obrazkiem.
22) . Doskonalić odczytywanie głosek, sylab i wyrazów z ust bez
udziału głosu.
Ad 22). Dotychczas nauczycielka podawała do odczytania z ust głoski, sylaby i wyrazy, a teraz do takich działań nauczycielka zachęca dzieci. Zobacz informacje podane w zadaniu 14.
23) . Uświadomić związek między literami a fonemami. (Litera jako
znak graficzny fonemu.)
Ad 23). Dotychczasowe zabawy z głoskami i literami miały zbliżyć dzieci do obu światów - świata głosek i świata liter. Wicie dzieci zapewne zauważyło, że mają one ze sobą wiele wspólnego, że świat liter symbolizuje świat głosek. Zbudowane z głosek (fonemów) wyrazy symbolizują pojęcia, symbolizują świat, który nas otacza. Ta sama rzecz ma wiele różnych dźwiękowych symboli w różnych językach, ma czasem kilka różnych dźwiękowych symboli w tym samym języku. W różnych językach w różny sposób tworzy się graficzny svmbol dźwiękowej postaci wyrazu. Cząstkę tej wiedzy
0 języicu będziemy sie starali przekazać dzieciom. Pokażemy im
.i.dr t wiil t.^.lu £\ *:* y .oKo -A'. *ni»k !CLłc. ^/ui/ak. -cii- •» ii.
w-V< tticznc chińskiego filigran: : s r 'wr:o
cytry. Możemy przy okazji pokazać Klika znaków pasygraiicznycu (międzynarodowych znaków informacyjnych), z którymi zapewne zetknęły się już dzieci. Taki materiał poglądowy jest w elementarzu Świat głosek i liter.
Litera iest znakiem graficznym fonemu. Jest wiele różnych fonemów. Dzieci wymawiają głoski i wspólnie z nauczycielką szukają ich graficznych symboli. Poszukiwania zaczynamy od samogłosek. Potem wiążemy odpowiednie litery z fonemami półotwartymi, następnie z fonemami trącymi, a na końcu z przytartymi
1 wybuchowymi. Pokazujemy tylko litery podstawowe.
24) . Uświadomić istnienie 4 wariantów litery (wariant drukowany
i pisany, wielki i mały) na oznaczenie tego samego fonemu.
Ad 24). Uświadomieniu istnienia czterech wariantów jednej litery (jednego grafemu) znakomicie służą klocki LOGO. Na pewno dzieci miały już okazję dowiedzieć się w czasie zabaw, że na klockach są litery pisane i drukowane, wielkie i małe. Teraz pokazujemy dzieciom, że każdy z tych wariantów (każdy różny znak znajdujący się na klocku, a więc np. wielkie A drukowane, małe a drukowane,
39