Rysunek 12. Od czego zależy rozwiązanie problemów skazanych?
trafności diagnozy problemów psychospołecznych ustalanych ' w początkowej fazie wyroku,
świadomości problemów i rzetelnego informowania o swojej faktycznej sytuacji, w czasie umożliwiającym skuteczną interwencję,
operacjonalizacji problemów ze względu na ich wagę dla głównego celu,
motywacji do zmiany, umiejętności rozpoznawania i ustalania hierarchii problemów,
profesjonalizmu i współpracy ponadresortowej,
aktywnego treningu w samodzielnym rozwiązywaniu problemów,
dostępności środków materialnych i regulacji prawnych umożliwiających skuteczne działanie,
uznanie ograniczeń wynikających z przepisów prawa i akceptacja alternatywnych rozwiązań.
Spełnienie wymienionych warunków nie jest tak oczywiste, jeżeli uwzględnimy obciążające czynniki psychogenne i socjogenne charakterystyczne dla większej części populacji osób naruszających prawo.
Zasoby skazamydhi
W rozwiązywaniu problemów skazanych i zaspokajaniu ich potrzeb po opuszczeniu zakładu karnego mają znaczenie zasoby, jakimi te osoby dysponują. Proces resocjalizacji bazuje na zasobach skazanego. Są nimi przede wszystkim właściwości przyrodzone - czynniki psychogenne, właściwości nabyte w rozwoju społecznym - czynniki socjogenne oraz wartości materialne sprzyjające samodzielnemu funkcjonowaniu. Dane o stanie rodzinnym, miejscu zamieszkania, wykształceniu, źródłach utrzymania skazanych są włączane do indywidualnych akt osobowych osadzonych. Wiedza w tym zakresie jest elementem planowania oddziaływań penitencjarnych, zwłaszcza w kontekście przygotowania do zwolnienia.