IMG91

80

Schemat tbiab^, apozycyjnego * '*» ^nKwycypego SeUena. ,_975v * ą

^k0mórtla p.gm.n^-

pozostałe

tak na rys, 3 49***

aparatu izolacji sięgają aż do jego poziomu. Nadto pigment może sic przemieszczać »_c wspomnianych komórkach, koncentrując się w ciemności na poziomic stożka, odsłaniają przestrzeń między stożkiem a aparatem receptorycznym. wskutek czego ten ostatni odbi_crj promienie nie tylko od własnej soczewki, ale i od sąsiednich, a obrazy odbierane przez apa. rat recepioryczny ommatidiów nakładają się na siebie. Ilość światła dochodzącego dorab-domu. czyli pałeczki wzrokowej znajdującej się w osi wiązki komórek wzrokowych om-matidium. jest więc kilkakrotnie większa niż w oku apozycyjnym. W ten sposób mogą być rejestrowane nawet słabe sygnały świetlne. Przy świetle silniejszym, dzięki przesunięciom pigmentu w komórkach pigmentowych, oko ulega akomodacji i może pracować w sposób podobny jak oko apozycyjnc.

U owadów występują dwa rodzaje przyoczck: grzbietowe (ocelli) i boczne (stemmata) irys. 3.53). Przyoczka różnią się od oczu złożonych wieloma cechami, a szczególnie tym.

Rysunek 3.53

Ptzyoczka (wg Seiferta, 1975); A - przyoczka grzbietowe (pg) u muszki owocowej Drosophila sp • _B _ przoczka boczne (pb) u gąsienicy motyla

_/c    ** unerwienie prowadzi Jo środkowe, caęfci mózgu, a me do piatów

wzrokowych. Przyoczka grzbietowe charakteryzuj, «ę zwykle ,vm. zeprzy jednym apara-_clf Juiptrycznym ma,a w,et,za, hcz.hę aparatów reccptorycnych. Wv„ępu a one głównie _u błonkoskrzydłych , u wielu innych rzędów owadów, na,rządzie, u motyli , muchówek, spotykane są tez. u larw niektórych owadów o przeobrażeniu niezupełnym (ważki jętki,.

>7 *

Przyoczka boczne ma,4 różna budowę, czasem też podobna do'przy oczek grzbietowi. Występują u larw owadów o przeobrażeniu zupełnym Punkcjc przyoczek nie zosta-Jokladmc wyjaśnione, ale wiadomo, ze mc służą do rejestrowania obrazów

3.5.3. Zachowanie się owadów pod wpływem bodźców środowiskowych (akineza, tanatoza, taksje. orientacja, preferencja, przekazywanie informacji)

Do najprymitywniejszych reakcji owadów na bodźce zewnętrzne należą skurcze tom-c/.ne prowadzące do wykonywania określonych ruchów i przybierania charakterystycznej pozy ciała. Przykładem skurczów lomcznych są zjawiska akinczy (np. lanatozy i katalc-psji). często o charakterze przystosowawczym.

Tanatoza polega na przybieraniu pozy właściwej osobnikowi martwemu. Liczne ryjkowce i podryjkowate. a wśród nich Sieciech niegłębek. kluk czarny, podryjek dębowicc. zaniepokojone niezwykłą zmianą w otoczeniu (zbliżaniem się człowieka lub zwierzęcia), przyciskają nogi do ciała i spadają ze swej rośliny pokarmowej, pozostając przez pewien czas nieruchomo na ziemi, gdzie rzeczywiście trudno je zauważyć.