330
poczwarka wolna (pupa libera), poczwarka zamknięta (pupa .^cclak a u muchóWek ściwych poczwarka wolna zamknięta w baryłce pupa o c puparuimi. U mu ■
wek spotyka się różne sposoby rozmnażania, żywon z L ‘ ri 1 Pcd(igcn^
Poszczególne ga.unk, prowadza bardzo różny tryb zyc.a. występują roślinożerne. dr cc. pasożyty, saprofagi. nckrofagi. mycetofagi. °Pr<’ agi. przy >./\ni sposób odży*, się larw może byc‘ krańcowo różny od odżywiania się postaci dorosłej. Zmiana p,ą / może też następować w kolejnych stadiach larwalnych tego samego gatunku.
Muchówki odgrywają ogromna rolę w przyrodzie, zwłaszcza w rozkładzie matem ganiczncj. W leśnictwie szkodniki rekrutujące się z omawianego rzędu nic są |lco. i szczególnie groźne, natomiast ważne są muchówki pasożytnicze, regulujące liczebno^ szkodliwych owadów.
Rząd muchówek dzieli się zwykle na trzy podrzędy: dlugoczułkie - Nenuuoctra. kn'n. koczulkic - Brachycera i łękorysc - Cyclorrhapha. aczkolwiek można spotkać się i / ;nn^ mi podziałami systematycznymi.
□ Podrząd: Dlugoczułkie (= cHugorogie) - Nematocera
Należą tu muchówki o ciele smukłym, długich nogach, nitkowatych, wieloczłonowych czułkach. Wśród wielu rodzin spotyka się też i te. które grupują lormy roślinożerne.
J Rodzina: Pryszczarkowate - Cecidomyiidae (= llonidudae)
Są to owady bardzo małe. długości 2-5 mm. podobne do komarów, ale bez klujki. Skrzydła z. 2-6 żyłkami. Czułki z wyrostkami różnego kształtu. Na końcu odwloką samiec mają długie wysuwane pokładelko rzekome, a samce - cęgowatc wyrostki. Larwy wrzecionowate. bez oczu. przeważnie pomarańczowe. Puszka głowowa zredukowana, czułki krótkie. Na I segmencie tułowia występuje płytka brzuszna, tzw. spatula. na stronie brzusznej charakterystyczne zgrubienia. Wśród larw wyróżnia się formy roślinożerne i drapieżne. Część spośród larw roślinożernych powoduje powstawanie na roślinach żywicielskich wyrośli. charakterystycznych dla danego gatunku owada (rys. 8.166-8.168; tab. 8.14).
_t Rodzina: Koziulkowate (= komamicowate) - Tipulidae
Muchówki tu należące przypominają swym wyglądem duże komary. Nie mają klujki. Oczy złożone są duże. natomiast przyoczck brak. Na tułowiu charakterystyczne wgniecenie w kształcie litery „V . Odnóża bardzo długie, łamliwe (rys. 8.169). Larwy walcowate, zicmisios/arc. długości 20-40 mm. Na ostatnim segmencie wyrostek skórny i para dużych, wtórnych przctchlinck, tworząca charakterystyczny dla poszczególnych gatunków rysunek (rys 8 17()j. Puszka głowowa wciągnięta w tułów. Poczwarki z. wieńcami haczyków na segmentach odwloką (rys 8.171). Larwy koz.iułek są albo saprofagiczne, np. Tipula hurtu-lanu Mcig . T rruncorum Mcig. - te odgrywają dużą rolę w rozkładaniu ściółki leśnej i gnijącego drewna, albo roślinożerne - te z kolei wyrządzają szkody w szkółkach, ogryzając cienkie korzonki siewek i znajdujące się przy powierzchni gleby części strzałek. Należy do nich Tipula margu.au, Mcig.. T. pabulirm Mcig.. T. Jlavoli„ea,a Meig.. T. oleracea L.
j Podrząd: KrótkoczuKoe - Brachycera
we
Należą tu muchówki o krępej budowie ciała i zwykle o dużej głowic Czułki 3-czlono--c. człon ostatni rozszerzony w f„rm,e kolbk, i zaopatrzony w rzęskowa,., szczecinkę. Larwy są accfalicznc nic mają wyraźnej puszki głowowej.