Wszystko to prawda. Nie zmienia to jednak faktu, że obserwowanie'tej'konsekwentnej drogi do samotności - me musi budzie w widzu współczucia. Konrad Eberhardt zauwazyl, ze Truffaut w swoim debiucie zdołał sfilmować samotność a zarazem wolność swojego małego bohatera. Te dwie sprawy występują tutaj meroz-dzielnie. Owszem, Antoine źle się czuje w domu rodziców; zapewne, także w szkole nie jest przedmiotem niczyjego bliższego zainteresowania. Jest samotny - ale zarazem w stanie gotowości, aby wyjść życiu naprzeciw. Również analiza plastycznej strony filmu prowadzi krytyka do spostrzeżenia o rosnącym poczuciu wolności. Od wizji szarego, zatłoczonego Paryża przenosimy się na powietrze, aż do otwartej przestrzeni morza (Eberhardt, 1967: 86-88).
Spróbujmy, idąc śladem tej różnicy, przedstawić kolejno cztery różne odczytania filmu (bynajmniej zresztą ze sobą niesprzeczne); autobiograficzne, psychoanalityczne, socjologiczne i autotematyczne.
LeKtura autobiograficzna, czyli między trzynastym a siedemnastym rokiem życia
.Moje dzieciństwo to było dzieciństwo Antoine’a z Czterystu ‘‘‘ u naJwyżej pominąłem tam rzeczy, które mogły wydać się nieprawdopodobne" (Gillain (red.), 1988: 15). Wygląda na to że w t^ wymaniu Franęois Truffaut nie ma najmniejszej przesady, ków’ odoL)e8° bl0grafa " niczym ^iorysy szacownych klasy-£"ie 2T* * n‘emal C° d° godzin* “ P^eko-
biograficznei POtraktowal n°wofalowy postulat auto-
sienią wojennej i powojenne! ^ moz!lwe'w ramach przenie-
- nie ma w Czterystu hm i - p.rototyPowej we współczesność » n” S " 3* nie bylb,
autora. okumentowanych wspomnień
krętu, który rodzice wstydb^e^^ !.ntymnei- rottónnego se-o Progu trzynastego rolni iJT ukrywab przed synem. Właśnie rwykle pozostawiony sam w Ho M0Sną 1944' maiy Franęois - jak rach rodziców dowiedział sie żTr T ekend ~ grzebiąc w papie-wdziwym ojcem Poznał matkę i ° ^ TrufJaut nie jest jego pra-JUZ na ^ecie (de Baecnue rn '' S‘ę z ni*' ki^y jej syn był Pojawia się kilkakrotnie^li 23)' Ten W
rza * tego ^,em TikrC. lmU- Matka Antoine’!, zX ą “ dla n,e,etnich. Potem mówi o tym
15
15. Weekend z rodzicami w Fontainebleau; od lewej Franęois, Roland i Janinę Truffaut
16. Scena z Czterystu batów . Na pierwszym planie Albert Remy w roli ojczyma i Jcan-Picrrc Lćaudjako Antoine. w głębi Guy Decomblc jako nauczyciel francuskiego i Claire Mauricr w roli maiki