(118)
Kąt działania siły tworzenia wióra co wyznacza się z zależności:
tgu
Do wyznaczenia ze wzoru (1.18) kąta co należy z pomiaru określić siły F* i Fc-,. gdzie:
F(, - siła posuwowa cząstkowa działająca na powierzchni natarcia,
' Fet - siła skrawania cząstkowa działająca na powierzchni natarcia.
Wypadkową siłę czynnąF, można rozłożyć również na składowe F, i Fys. gdzie:
Fy - siła składowa działająca wzdłuż powierzchni natarcia,
F,ti - siła składowa prostopadła do powierzchni natarcia.
Kąt utworzony przez kierunki sił F, i jest średnim kątem tarcia wióra o powierzchnię natarcia 6, a tangcns tego kąta określa średni współczynnik tarcia o powierzchnie natarcia py-
Tak więc:
(1.19)
Rozpatrzmy naprężenia na dowolnej płaszczyźnie poślizgu nachylonej pod kątem <p.
Jeżeli pominąć w warunkach równowagi moment siły F. względem środka płaszczyzny poślizgu, to warunek równowagi sprowadza się do równowagi sił:
Rys. 1.28. Rozkład sił na powierzchni poślizgu;
F,' - siła oporu odkształcenia plastycznego, siła równa co do wielkości sile F,
Siła F, działająca na płaszczyźnie poślizgu, równoważna sile czynnej F„ jest rozkładana na dwie wzajemnie prostopadłe składowe, z których jedna F* działa wzdłuż płaszczyzny poślizgu, a druga Fan jest do niej prostopadła (rys. 1.28).
a) Wyznaczenie naprężenia stycznego Z rysunku 1.28 widać, te.
P* =F,'cos((p+.ioj)
F* =i,OAb = x,B — sinrp
Po przekształceniu i uwzględnieniu warunku równowagi otrzymamy wzór na naprężenie styczne w dowolnej płaszczyźnie poślizgu, a mianowicie:
F,cos(tp + iii;)sin(p bx
(1.20)
Do wyznaczenia z powyższego wzoru naprężenia t, na dowolnej płaszczyźnie poślizgu obszaru OPK wymagana jest znajomość współrzędnej x = fljp) punktu A leżącego na granicy zewnętrznej PK (rys. 1.28).
b) Wyznaczenie naprężenia normalnego Z rysunku 1.28 widać. Ze:
F«* = Ft'-sin(<p + u) p*n m°i -OA-b
Po przekształceniach otrzymujemy wzór na naprężenie normalne:
_ F,sin(<p+u)sin<p „
b-x” (U1)
Siłę tworzenia wióra Fa wchodzącą do wzoru na t, i a, wyliczamy z zależności:
mierząc siły Fiy i Fe, podczas skrawania swobodnego ortogonalnego bez narostu.
c) Kąt zastępcy tfk
Naprężenie styczne na końcowej granicy poślizgu dlatp = <Pi, x = x», t, = t, wynosi:
P,cos(<p +to)sintpt
Do wyznaczenia z powyższego wzoru naprężenia Ti wymagana jest znajomość siły F, z pomiaru oraz wartości (pi i xi.
Przeliczenia naprężeń Tk na podstawie wyznaczonego wzoru (1.23) wykazują, że nie zgadzają się one z odkształceniami gi (1.17) poprzednio określonymi. Gdyby bowiem na