IMGS94

ftoiwd/ piycltfriny I wychowom#

gól mc ważne b^dtie tu oddziaływanie środowiska ro-dzinn+ęa na nasze dziecko, głównie zaś — nasza świadoma. zaplanowana praca wychowawcza nad Jago rozwodem. To ona jest naJwaśniejaza, a zatem to my przede wszystkim jesteśmy odpowiedzialni za to, czy rozwój i zachowanie naszego dziecko będzie przebiegać prawidłowo, kształtować się zgodnie z jego możliwościami w danym wieku, tak jakbyśmy tego pragnęli.

A jakie są te możliwości rozwojowe w wieku przedszkolnym?

NIEKTÓRE CECHY I WŁAŚCIWOŚCI ROZWOJU DZIECKA W WIEKU PRZEDSZKOLNYM

Mówiąc o rozwoju psychicznym dziecka myślimy głównie o rozwoju różnych procesów 1 cech psychicznych jego kształtującej się osobowości.

Wśród procesów psychicznych wyróżniamy m.in. procesy poznawcze, uczucia i procesy woli.

Do cech psychicznych zaliczamy m.in. cechy temperamentu. charakteru, a także zdolności, zainteresowania.

skłonności.

Procesy poznawcze to przede wszystkim spostrzeganie, uwaga i pamięć, a także wyobraźnia, myślenie i mowa. Wszystkie one razem wzięte stanowią o poziomie rozwoju umysłowego dziecka.

W wieku przedszkolnym wszystkie te procesy bogato się rozwijają, szczególnie zaś — dziedzina wyobraźni, dzięki której powstaje specyficzna dla tego wieku sztuka dziecka, przejawiająca się m.in. w jego twórczości plastycznej —■ głównie malarskiej. Umiejętne kierowanie przez nas wszystkimi procesami poznawczymi daje sylwetkę rozwojową dziecka harmonijnie rozwiniętą, na poziomie jego możliwości wiekowych. Oczywiście każdy rok przynosi nowe sukcesy w tej dziedzinie. I tak np. już 3-latek jest zdolny odróżnić 4 zasadnicze barwy. Nato-

miast dziecko 5-letnie Jut jest zdolne nłe tylko je odróżnić, ale I nazwać poprawnie.

Inny przykład: dziecko 3-letnie jest zdolne do powtórzenia za nami zdania złożonego z 6_7 sylab,

gdy dziecko 4-letnie potrafi już powtórzyć zdanie aż 12—13-zgłoskowe, a 6-letnie — zdanie złożone z 16 do 18 zgłosek!

I jeszcze przykład z innej dziedziny: 4-laiek jest zdolny do odrysowania poprawnie kwadratu. 7-latek potrafi od-rysować poprawnie trudniejszą figurą, jaką jest romb. Przykłady te powinny nam pomóc w uzmysłowieniu sobie postępów, jakich możemy oczekiwać od naszych dzieci w tym wieku.

Zycie emoc/onalne dziecka w tym wieku cechuje duża i mpul żywność, a jednocześnie chwiejność równowagi. Dziecko — podobnie jak w okresie wcześniejszym, gdy czegoś bardzo zapragnie, niełatwo daje za wygraną, jakkolwiek już dzięki temu. że jest mądrzejsze — łatwiej nam będzie odwieść je od jakiegoś zamiaru ronądną perswazją, niż dziecko młodsze. Jednocześnie zaś nadal stosunkowo łatwo wciąż u niego o zmienność nastrojów — szczególnie u dzieci w młodszym wieku przedszkolnym. Dopiero 5-latki cechuje już większa równowaga uczuciowe. Wraz z wiekiem poszerza się też skata uczuć — dzieci dzięki bliskim kontaktom z przyrodą zaczynają rozwijać swe uczucia estetyczne, a dzięki kom taktom z innymi ludźmi, w tym też I z rówieśnikami — swe uczucia społeczne.

Wraz z uczuciami rozwija się i wola dziecka. Przejawia się ona w wieku 5—6 lat głównie w wytrwałości dążenia do postawionego przez siebie celu (np. w aabawie skonstruowanie zaplanowanej budowli) oraz w zdyscyplinowaniu wobec naszych zakazów i nakazów.

Jakkolwiek Jednak widzimy już w tym wieku nrówao przejawy woli u dziecka, jak I jego wyższych uczuć społecznych. nie możemy zapominać o tym. że —szczególnie