IMGT86

m Zywlotllo

w produktach zwierzęcych przeważa białko I tłuszcz, a w roślinnych węglowodany, tj. cukier I skrobia, czyli mączka.

Witaminy i składniki mineralno występują we wszystkich produktach, ale nie w jednakowej ilości.

BIAŁKO

Białko jest podstawowym składnikiem organizmów żywych i stanowi materiał budulcowy komórek i tkanek ustroju Białko odgrywa ogromną rolę zwłaszcza w rozwoju organizmów rosnących, których potrzeby w zakresie materiałów budulcowych są wyższe aniżeli ludzi dorosłych. Podstawowe elementy (cegiełki), z których zbudowane są białka, stanowią aminokwasy, wyodrębnione obecnie w liczbie 20. Aminokwasy dzielimy na endogenne (wytwarzane w ustroju) i egzogenne, których ustrój człowieka wytworzyć nie może I musi otrzymać „gotowe" w codziennym pożywieniu. Aminokwasy egzogenne występują głównie w produktach spożywczych pochodzenia zwierzęcego, takich jak: mleko, sery, jaja, mięso, chude wędliny, wysokogatunkowe podroby (wątróbka, nerki, serca, ozory), ryby itp.

Białko zawarte w wymienionych produktach ma wysoką wartość biologiczną i należy do białek pełnowartościowych, gdyż zawiera wszystkie niezbędne aminokwasy potrzebne do budowy białka ustrojowego.

Białka występujące w produktach roślinnych (Chlebie, kaszy, ziemniakach, roślinach strączkowych, grzybach, warzywach itp.) nie zawierają wszystkich aminokwasów egzogennych, niezbędnych do budowy tkanek lub zawierają je w zbyt małej ilości, dlatego też białko roślinne nazywamy białkiem niepelnowartościowym. Niepelnowar-tościowe białka roślinne są ubogie w aminokwasy wzrostowe.

Warto** biologiczną białek roślinnych matmy zwiąk-szyć jeśli będziemy Je łączy* z białkami zwierzęcymi, a tym samym uzupełnia* brakujące aminokwasy egzogenne, lub podwyższać ich ilość, jeśli występowały w zbyt małej ilości. W ogólne) dziennej ilości białka przewi-

Produkty spożywcze bogate w białko pełno eartoaoeeo.

dzianej dla dziecka, białko zwierzęce powinno stanowić nie mniej niż 60%. Przy planowaniu jadłospisów produkty zwierzęce, bogate w białko pełnowartościowe, nałety rozdzielać na wszystkie posiłki w ciągu dnia.

Należy bowiem pamięta*, te uzupełnianie się rożnych białek może występować tylko przy Jednoczesnym sch podawaniu, inaczej ntepelnowartoictuwe białka roślinne nio zostaną wykorzystane do celów budulcowych — ułe-