IMG`86

9

Praktyka kliniczna: KONIE

nieprzcrywaną kolką, podwyższonym tętnem i przyspieszonym oddechem, niekiedy zawartość żołądka wypływa przez nos i jamę ustną.

Jeśli wynik sondowania żołądka jest ujemny, nie zawsze oznacza to. że żołądek jest pusty, zwłaszcza gdy w badaniu rektalnym stw ierdzono jednoznacznie wypełnione pętle jelit cienkich. Rów nież pierwotne przeładowanie żołądka - jeśli polega na nagromadzeniu suchej paszy - oraz niedrożność jelita cienkiego w pobliżu żołądka mogą nie zostać rozpoznane podczas sondow ania żołądka. W podejrzanych przypadkach należy ponownie przeprowadzić sondow anie kontrolne.

Przy wtórnym rozszerzeniu żołądka należy powtarzać sondowanie mniej więcej co 3-5 godzin. Jeśli w żołądku wytw arzają się znaczne ilości gazów, sondę można zostawić w żołądku, trzeba jąjednak przymocować do kantara plastrem. W ten sposób zapewnia się stałe odciążenie ciśnienia, także pod nieobecność lekarza w eterynarii. Nie wolno pozostawiać sondy, gdy płyn wypełnia żołądek, ponieważ zwiększa to ryzyko pojawienia się zachłysto-wego zapalenia płuc.

Przy podejrzeniu pierw otnego przeładow ania żołądka z zatkaniem odźwicmika można wykonać następujące badanie za pomocą sondy nosow o-przełykow ej: do leżącej w żołądku sondy asystent wdmuchuje nieco powietrza. Lekarz weterynarii wykonuje w tym czasie badanie rcktalnc. koncentrując się przy tym na zgięciu tylnym dwunastnicy nad głową jelita ślepego. Jeśli zawartość żołądka nie zatyka odźwicmika. wyczuwa się. jak powietrze dostaje się do dw unastnicy i ją rozdyma. Jeśli wdmucha się więcej powietrza do żołądka, to podczas badania rektalnego wyczuw a się wkrótce pętle jelit wypełnione gazem. Przy pierwotnym przeładowaniu żołądka z zatkaniem odźwicmika powietrze dostaje się do dwunastnicy z opóźnieniem lub w ogóle tam nic dociera.

Niewykonanie sondowania żołądka podczas badania konia z kolką jest traktów ane jako błąd w sztuce!

24.3.7.2, Badanie rektalne

Badanie rektalne u koni z kolką (ryc. 24.15) jest jednym z najważniejszych badań i dostarcza najwięcej istotnych informacji. Zastępuje ono badanie radiologiczne, łącznic z badaniem kontrastowym (przeprowadzanym przede wszystkim u małych zwierząt), i należy je wykonać już podczas pierwszego badania, naw et jeśli w stadium początkowym choroby nie wystąpiły jeszcze zmiany patologiczne. Kilkakrotne wykonanie badania rektalnego u tego samego konia umożliwia uściślenie początkowo wieloznacznych wyników. Z jego pomocą można także kontrolować przebieg choroby i skuteczność terapii.

Badanie rektalne może być niebezpieczne zarówno dla lekarza weterynarii, jak i pacjenta. Lekarz musi myśleć o własnym bezpieczeństwie, lekkomyślność prowadzi prędzej czy później do wypadków. Badanego konia natomiast należy chronić przed uszkodzeniami (perforacja proslnicy). Jeśli konie silnie prą. są bardzo niespokojne lub mają w ąskie jelito, w skazane jest podanie środka o działaniu rozkurczowym i przeciwbólowym. Ułatwia to badanie i zmniejsza ryzyko powstania uszkodzeń.

Nigdy nie należy wykonywać na silę bad^: prostnicę. Jeśli nie można go wykonać, lepiej, zrezygnować. Większość perforacji prostniey ^ się u koni wyścigowych i małych koni ze _sj₀' wąską prostmeą i okrę/nicą małą oraz u koni Mar!/ % w zględu na dużą ilość tłuszczu i mniejszą cla^y¹ ą ściany jelita. Tłocznia brzuszna oraz lala nie powinny staw iać oporu ramieniu badającego %łjjj ciwnym wypadku trzeba je wycofać. Przy ba|<JP^t napięciu jelita należy odczekać do jego zwio^ ’%in doprowadzić do mego przez wykonanie lewatyw% czas badania rektalnego ramię powinno być nSN. do barku i chronione jednorazową rękawicą pokrytą środkiem poślizgowym.    ^rtl\.

Rycina 24.15. Badanie rektalne u zdrowego koma (Kopi 1994).

Regularnie stwierdzane: 1 - grudy kahj w okrężney muą, dające mą przesuwać we wszystkich kierunkach; 2 - tytna króuędź śledziony; 3 - tylny biegun lewej nerki; 4 - aorta brzuszna; 5 - taenia ventralis caeci. Często stwierdzane: 6 - przedni korzeń krezki; 7 - grzbietowe połączenie głowy jelita ślepego; 8 - wiązadło śledzionowo-nerkowe; 9 - zgięcie miedniczne i części lewego, dolnego pokładu okręZncy wielkiej Rzadko stwierdzane: 10-trzon igłom jelita ślepego 11 - dwunastnica (jeśli jelito ślepe jest bardziej wypełnione).

Najpierw opróżnia się bańkę prostnicy, o ile zawiera kał. Aby dokonać rzetelnego rozpoznania, konieczne jest systematyczne postępowanie (ryc. 24,16). Zazwyczaj wyczuwa się: grudy kału w okręźnicy malej, tylną krawędź śledziony, aortę brzuszną i - jeśli można go dosięgnąć - przedni korzeń krezki. Z prawej strony można zawsze rozpoznać dolną taśmę jelita ślepego, która jesl napięta, przez co kształtem przypomina sierp. Badający, przesuwając dłoń wzdłuż prawej, grzbietowej ściany

512